Powłoki niemetalowe

Warunkami niezbędnymi do uzyskania właściwych jakościowo powłok malarskich bądź lakierniczych jest zapewnienie by;

• powierzchnie były niezanieczyszczone kwasami i zasadami mogącymi rozpuszczać się w wodzie, stając się elektrolitami przyczyniającymi się do korozji elektrochemicznej,
• powłoki były szybkoschnące i tworzyły błonkę nieprzenikliwą dla wody oraz trwałą, a także niezmienną w czasie barwę i połysk,
• lakiery i farby miały pożądane właściwości technologiczne i techniczne oraz zdolność do malowania pędzlem lub aerografem itp.

Farby i lakiery używane są zazwyczaj, jako zabezpieczenie antykorozyjne metalowych powierzchni. W przeszłości stosowano do tego powłoki z minii żelazowej lub ochry rozprowadzonej w naturalnej oliwie. Obecnie wykorzystuje się zimne emalie olejne lub emalie nitrocelulozowe z żywicami alkidowymi.

Powierzchnie ze stopów aluminium lakierowane są lakierami olejnymi i bakelitowymi, a jako środki barwiące stosuje się biel i żółć cynkową.

Stopy magnezu źle przyjmują powłoki malarskie i lakiernicze. Stosunkowo dobrą przyczepność ma grunt z żółcieni cynkowej, rozprowadzony oliwą bądź lakierem z żywic syntetycznych.

Wyroby wykonane z miedzi i jej stopów, czasami w celach ozdobnych pokrywana są złocistym lakierem spirytusowym, imitującym złoconą powierzchnię. W przeszłości duże wyroby miedziane wykonywane metodą klepania albo cyzelowania, lutowane cyną, malowane były w celu zamaskowania spoin. Obecnie w związku z używanymi metodami spawalniczymi, zaniechano tego na rzecz wytwarzania na nich warstwy tlenków albo naturalnej patyny.

Stosowanie proszków aluminiowych, a szczególnie tych zawierających proszek brązowy, rozprowadzanych lakierami olejnymi, spirytusowymi lub nitrocelulozowymi do przedmiotów wystawionych na działanie czynników atmosferycznych, przynosi małe efekty. Dzieje się tak na wskutek oddziaływania związków siarki znajdujących się w atmosferze miejskiej, powodujących ich szybkie czernienie. Proszki aluminiowe są niezwykle trwałe zwłaszcza w obszarach pozamiejskich, w których zanieczyszczenie powietrza jest małe. Proszki aluminiowe i brązowe w pomieszczeniach zamkniętych zdecydowanie dłużej utrzymują swe właściwości ozdobne, choć ich efekt dekoracyjny może być dość dyskusyjny.

Rozpuszczalnikami w przeszłości były zazwyczaj roślinne oleje schnące, które dzięki zawartości trójglicerydów – estrów i nienasyconych kwasów tłuszczowych, utleniając się w cienkiej warstwie, wytwarzają twardą przejrzystą, elastyczną i nieprzenikliwą dla wody błonę. Proces ten jest inicjowany i przyspieszany przez działanie promieniowania świetlnego ^22-10, wzrost temperatury oraz działanie sykatyw – suszek, czyli substancji chemicznych przyśpieszających schniecie olejów takich, jak tlenki bądź sole ołowiu, wapnia, manganu i kobaltu. Obecnie rozpuszczalnikami są benzyna, benzol, spirytus, estry, terpentyna oraz aceton. Wybrane z nich np. spirytus metylowy, czy siarczan dwumetylowy zaliczane do grupy estrów, cechują się toksycznością lub łatwopalnością i powinny być używane w ograniczonym zakresie.

Żywice są to bezpostaciowe polimery naturalne lub syntetyczne o stosunkowo niedużych cząsteczkach. Mają budowę amorficzną tj. niekrystaliczną, są nierozpuszczalne w wodzie, a ich konsystencja jest ciekła, półstała lub stała. Te używane w lakierach do wytwarzania błonek, będące substancjami organicznymi składają się ze związków organicznych takich, jak terpenoidy oraz związki fenolowe. Mają one różnorakie pochodzenie i właściwości. W czasie nagrzewania miękną i stapiają się, a także łatwo rozpuszczają w rozpuszczalnikach.

Rozpuszczalnikami mogą być różne oleje tworzące farby olejne lub związki nitrowe np. te w rodzaju acetonu, czy nitrocelulozy znane jako emalie zimne, wytwarzające gładkie rozpływające i szybkoschnące błony.

Pigmentami są mocno rozdrobnione barwne sole i tlenki metali takich jak np. chrom, czy kobalt lub pigmenty naturalne otrzymywane z zmielonych minerałów jak ochra i umbra.

Powłoki lakiernicze nanoszone są pędzlem lub pistoletem natryskowym – aerografem przez rozpylanie i natryskiwanie. Zimne emalie nanosi się w polu elektrostatycznym powodującym przyciąganie rozdrobnionych cząstek farby przez malowaną powierzchnie i dodatkowo obniżając zużycie materiałów malarskich.

Farby klejowe rozpuszczalne w wodzie, nie nadają się do malowania metali i nie są do tego używane.