W jubilerstwie stosuje się bardzo szeroki zakres substancji, które po odpowiednim ukształtowaniu nadają się bezpośrednio do obsadzenia w wyrobach jubilerskich. Dzieli się je na dwie główne kategorie.
- Pochodzenia sztucznego. Czyli substancje wytworzone przez człowieka, z których można wydzielić podgrupy:
- Substancje syntetyczne, wyglądem i właściwościami przypominających naturalne kamienie.
- Imitacje kamieni szlachetnych, wyglądem przypominające kamienie naturalne, ale mające własności inne niż kamienie naturalne.
- Pochodzenia naturalnego będące dziełem natury, powstałe bez ingerencji człowieka, da się z nich wydzielić:
- Kamienie szlachetne, odznaczające się w śród innych minerałów pięknem tj. barwą, przezroczystością, czystością, intensywnym połyskiem, załamaniem światła, a także trwałością, odpornością na czynniki chemiczne oraz rzadkością występowania, takie jak; diamenty, szafiry, szmaragdy, granaty czy topazy.
- Kamienie ozdobne o pięknych walorach dekoracyjnych, występują one często w przyrodzie i w znacznych ilościach są to np. agaty, malachity czy skamieniałe drzewo.
- Substancje pochodzenia organicznego wytwarzane przez organizmy zwierzęce lub roślinne, np. kość słoniowa i morsa oraz perły, korale, bursztyn czy gagat.