www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Techniki złotniczo-jubilerskie

Powlekanie metali na zimno i gorąco


W artystycznej obróbce metali dość często wykorzystuje się powlekanie metali innymi metalami bądź niemetalami. Sensem takich działań jest ochrona metalu lub stopu wrażliwego na korozję, powłoką o cechach antykorozyjnych i jednocześnie ozdobnych.


Powłoki metalowe można podzielić ze względu na ich trwałość oraz sposób powstawania korozji.

  • Powłoki anodoweprotektorowe w których to, potencjał elektrochemiczny powłoki jest mniejszy od potencjału metalu pokrywanego. Korozji elektrochemicznej w układzie metal – protektor, to protektor poddaje się powoli działaniu korozji. Ochrania on tym samym metalowy materiał przedmiotu zarówno przed uszkodzeniami mechanicznymi, jak i elektrochemicznymi. Powłoki anodowe są bardzo trwałe, zachowują swe zdolności ochronne nawet w sytuacji ich zarysowania lub nawet częściowego zerwania, aż do podłoża. Ich przykłady dla stopów żelaza to powłoki cynkowe i kadmowe.
  • Powłoki katodowe cechują się większym potencjałem elektrochemicznym niż metal z którego wytworzono przedmiot okrywany tą powłoką. Chronią one wyroby pod względem mechanicznym i elektrochemicznym ale tylko pod warunkiem, że są absolutnie szczelne. Wówczas to odcinają chroniony metal od kontaktu z czynnikami powodującymi korozję. Uszkodzenie powłoki katodowej znosi nie tylko właściwości ochronne, a wręcz przyśpiesza działanie korozji na metal. Przyczyną tego jest wytworzenie się pary galwanicznej z powłoką katodową. Przykładami powłok katodowych dla stopów żelaza jest miedź, cyna, nikiel, srebro i złoto.

Metalowe warstwy dekoracyjno-ochronne mogą być nanoszone na zimno, gorąco lub galwanicznie. W rozdziale tym zajmiemy się dwiema pierwszymi metodami natomiast powłoki galwaniczne będą opisane odrębnie.

Powłoki niemetalowe spełniają takie same zadania jak powłoki metalowe tj. ochronne oraz ozdobne. Zaliczamy do nich lakiery, farby oraz emalie. Głównymi ich zaletami są łatwość stosowania, zadowalająca wytrzymałość i niski koszt, zaś najistotniejsze wady, to niska trwałość oraz niezbyt duże walory ozdobne.


Powlekanie metali na zimno i gorąco - www.srebrnykruk.pl
Powlekanie metali na zimno i gorąco

Powlekanie metali na zimno

W złotnictwie dość często stosowane są dwie metody pokrywania powierzchni wyrobów ozdobnych, metalowymi warstwami dekoracyjno-ochronnymi nanoszonymi na zimno. Pierwsza z nich to platerowanie, czyli nakładanie na wyroby metalowe cienkich powłok z innych metali. Duga to pozłotnictwo, polegające na pokrywaniu powierzchni przedmiotów powłoką z metalu, mającą na celu nadanie ozdabianym wyrobom szlachetnego - drogocennego wyglądu.


Powlekanie metali na zimno
Powlekanie metali na zimno i gorąco

Powlekanie metali na gorąco

Proces metalizacji na gorąco polega na zanurzanie przedmiotów metalizowanych w kąpieli z ciekłego metalu, który wnika w spoiny na całej powierzchni wyrobu, tworząc szczelną, a zarazem estetyczną powłokę.

Powlekanie metali na gorąco
Powlekanie metali na zimno i gorąco

Powlekanie chemiczne metali

Metale układają się zgodnie z tzw. „szeregiem napięciowym metali”, w którym to kolejno wypierają się z roztworu. Przedstawia się on następująco; magnez – glin – cynk – żelazo – kadm – nikiel – cyna – ołów – miedź – rtęć – srebro – złoto – platyna.

Ogólną zasadą jest, iż metal mniej szlachetny wypiera każdorazowo metal bardziej szlachetny z roztworu jego soli. Przykładowo z roztworu soli miedziowej, daje wydzielić się wolną miedź umieszczając w niej kawałek cynku, który zgodnie z szeregiem napięciowym metali jest mniej szlachetny od miedzi. Odpowiednia ilość cynku przechodzi do roztworu i wydziela z niego równoważną ilość miedzi. Powstałe tym sposobem powłoki metaliczne są bardzo cienkie i nietrwałe, ponieważ po odłożeniu się pierwszej cieniutkiej warstwy ustala się równowaga w roztworze i dalsze wydzielanie metalu zostaje zatrzymane. Na tej regule opierają się takie metody powlekania metali jak; złocenie przez zanurzenie, złocenie przez pocieranie, złocenie przez kontakt.

Kąpiele bez-prądowe do nanoszenia powłok mają jedną wspólną cechę. Jest nią ich bardzo szybkie zużywanie się powodowane zanieczyszczaniem obcymi metalami. Używane są wyłącznie do szybkiego i niedrogiego upiększania przedmiotów.


Powlekanie chemiczne metali
Powlekanie chemiczne metali
Srebrzenie i platynowanie metoda chemiczną
Powlekanie metali na zimno i gorąco
Powłoki niemetalowe