Kamienie szlachetne i ozdobne oprawiane w metale szlachetne wykorzystywane są w jubilerstwie do sporządzania biżuterii. Towarzyszą one ludziom już niemalże od 10 000 lat, a jako pierwsze wykorzystywany był ametyst, kryształ górski, bursztyn, granat, jadeit, jaspis, koral, lapis lazuli, perły, serpentyn, szmaragd oraz turkus.
Kamienie szlachetne są to rzadko spotykane, czyste, jednorodne, przezroczyste o dużej wartości odmiany wybranych minerałów oraz skał. Wyróżniają się one silnym połyskiem, efektownym zabarwieniem, dużą trwałością i odpornością na czynniki chemiczne.
Kamieniami ozdobnymi możemy określić minerały, skały albo substancje stałe pochodzenia organicznego wytworzone przez przyrodę posiadające właściwości zdobnicze cechujące się dość częstym występowaniem w dość dużych ilościach.
Kamienie szlachetnie i ozdobne nazywa się także używając bardziej ogólnego określenia kamieniami jubilerskimi. Dawniej, choć i teraz dość często zamiast pojęcia kamienie ozdobne spotkać się można z niewłaściwym terminem „półszlachetne”.
Liczba rodzajów i odmian kamieni szlachetnych jest bardzo duża i co pewien czas następują odkrycia nowych ich odmian. Przykładem takich stosunkowo niedawno odkrytych kamieni jest painit, znany od lat pięćdziesiątych XX wieku czy też, musgravit zbudowany głównie z wapnia, cyrkonu, boru, glinu oraz tlenu, którego dwa okazy zdatne do oszlifowania znaleziono dopiero w 1993 roku.
Zdjęcie. Painit.
Wzór chemiczny: CaZrAl9O15(BO3).
Barwa: pomarańczowo-czerwona do brązowo-czerwonej podobna do topazu.
Twardość w skali Mohsa 8.
Gęstość: 4,01 g/cm3.
Połysk: szklisty.
Złoża: Mjanma (dawniej Birma).
Cena: od 50 000 do 60 000 USD za karat.
Zdjęcie. Musgravit.
Wzór chemiczny: Be(Mg, Fe, Zn)2Al6O12.
Barwa: zmienna między odcieniami szaro-zielonym, fioletowo-szarym do czarnego.
Twardość w skali Mohsa od 8 do 8,5.
Gęstość: 3,68 do 3,69 g/cm3.
Połysk: szklisty.
Złoża: Australia.
Cena: ponad 30 000 euro za karat.
Reasumując - do kamieni szlachetnych i ozdobnych można zaliczyć minerały, mineraloidy, skały, struktury geologicznej lub inne substancje (np. pochodzenia organicznego) wyróżniające się od innych pięknem oraz rzadkością występowania. Tego typu klasyfikacja, kieruje się przesłankami estetycznymi oraz tradycjami niekiedy sięgającymi starożytności i często nie ma związku z geologią czy mineralogią. Jest to więc zazwyczaj wynik subiektywnych preferencji autora takiego, a nie innego przyporządkowania danej substancji.
