Domowe metody czyszczenie przedmiotów ze srebra i złota

 Czyszczenie wyrobów srebrnych

Przedmioty wykonane ze srebra pokryte grubą powłoką tlenków i siarczków nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, w przeciwieństwie do patyny nadającej im pewnej szlachetności.

Niezbyt grube warstwy nieporządnego nalotu można usunąć ściereczką posypaną talkiem. Zaletą tego sposobu jest oczywiście poza prostotą, gwarancja braku uszkodzeń elementów zdobniczych i samego wyrobu

Kolejnym sposobem pozbycia się niezbyt dużych zabrudzeń, jest oczyszczenie wyrobu z kurzu, następnie odtłuszczenie i umycie ciepłą wodą z mydłem.

Kiedy mamy do czynienia z silniejszymi zanieczyszczeniami możemy użyć metody chemicznej polegającej na przemyciu przedmiotu roztworem z amoniakiem lub cytryną. Rzecz jasna i tutaj najpierw należy daną rzecz odkurzyć i odtłuścić. Nie można także przedobrzyć ze stężeniem tych substancji, gdyż efekt końcowy może być niezbyt ciekawy. Do sporządzenia roztworu można także wykorzystać kwas mrówkowy, po uprzednim zobojętnieniu jego pH. Czyszczenie kończone musi być opłukaniem następnie umyciem w alkoholu i wreszcie polerowaniem irchą.

Bardzo silne czarne przebarwienia można usunąć za pomocą pasty przygotowanej z rozdrobnionej na miałko kredy połączonej z amoniakiem oraz alkoholem etylowym. Pastą tą pokrywamy zabrudzenia i pozostawiamy ją na dłuższy czas, następnie polerujemy miękka szmatką.

Istnieje jeszcze sposób czyszczenie srebra metodą redukcji elektrochemicznej. Cienką warstwą siarczku srebra (o brązowym kolorze), daje się usunąć elektrochemicznie, przekształcając go w czyste srebro. Wykonuje się to poprzez umieszczenie srebrnego przedmiotu owiniętego sporym kawałkiem folii aluminiowej w kąpieli sporządzonej z gorącej wody (w ilości umożliwiającej rozpuszczenie składników) z dodatkiem, roztworzonych w niej w równych częściach sody oczyszczonej (NaHCO₃) i soli kuchennej (NaCl). Po dość niedługim czasie, srebro odzyska swój pierwotny stan. Odmianą czyszczenie srebra metodą redukcji elektrochemicznej, będzie użycie w tym procesie baterii. Łączymy ujemny koniec baterii ze srebrem, a dodatni biegun ze sporą elektrodą np. z miedzianej płytki i zanurzamy je w roztworze. W wyniku elektrochemicznej redukcji siarczku srebra do srebra, następuje czyszczenie przedmiotu. W zabiegu tym wykorzystuje się napięcia nie wyższe niż około 3 woltów (większe nie usprawnia procesu, a wręcz przeciwnie może popsuć przedmiot). Metoda ta jest skuteczna wyłącznie w przypadku rzeczy w całości srebrnych. Gdy wyrób jest posrebrzany, sposób ten nie działa, a jej następstwem może być nawet uszkodzenie przedmiotu.

Pewnym zabezpieczeniem srebrnych przedmiotów przed wytwarzaniem się brzydkiej warstwy zabrudzeń jest owiniecie ich (oczywiście gdy jest taka możliwość) w aluminiową folię.

Czyszczenie przedmiotów złotych

Ponieważ jedną z zalet złota poza wyglądem, jest jego chemiczna obojętność, w przeważającej mierze wystarczającym zabiegiem czyszczącym jest przemycie wyrobu gorącą wodą z dodatkiem detergentów myjących. Do miski lub innego naczynia wlewa się ciepłą wodę ale niezbyt gorącą i dodaje niewielką ilość płynu do naczyń albo sody oczyszczonej. Czyszczone przedmioty należy pozostawić w takim roztworze na około 15 minut. Użycie sody oczyszczonej może wzmóc efekt czyszczący, gdyż wytwarzające się bąbelki bez trudu penetrują nawet trudno dostępne miejsca. Po upływie wyznaczonego czasu biżuterię wyjmuje się z kąpieli i przy silniejszych zabrudzeniach wspomóc można się szczoteczką z miękkim włosiem (np. do zębów lub do mycia rąk), po kolei czyści każdy wyrób osobno. Unikać należy twardych szczotek, które mogą porysować dość delikatną powierzchnie ozdób ze złota. Zabieg kończy płukanie przedmiotów pod bieżącą wodą (należy uważać, żeby drobne wyroby nie wpadły do odpływu) i wytarcie ich miękką ściereczką.

Inną domową kąpielą do czyszczenie złota jest roztwór przygotowywany z 2 łyżek amoniaku rozcieńczonych w około jednym litrze wody. Następnie wyroby wystarczy opłukać i wysuszyć.

Kolczyki i łańcuszki czyścić można proszkiem do pieczenia. Za pomocą zwilżonego wacika kosmetycznego nabiera się nieznaczną ilość tej substancji i dokładnie poleruje przedmiot. Na koniec resztki preparatu zmywa się pod bieżącą wodą. Dodatkowo, po umyciu wyrobów mogą być one potraktowane wacikiem nasączonym spirytusem bądź denaturatem, co wzmocni ich blask.

Kolejnym „domowym patentem” na czyszczenie złotej biżuterii jest zastosowanie do tego mydła. Do miski z ciepłą wodą dodajemy niezbyt dużą ilość mydła np. w płynie, a dla wzmożenia efektu dwie łyżeczki wapna w proszku. Mieszamy ze sobą składniki i przelewamy je do zakręcanego naczynia (słoiczka lub butelki). Następnie umieszczamy w naczyniu czyszczone wyroby, zakręcamy je i potrząsamy nimi przez około 1 minutę. Poczym wyjmujemy i płuczemy w bieżącej wodzie.

Do usuwania nalotu i odświeżania złotych wyrobów można w domowych warunkach wykorzystać także sok z cebuli, czy też denaturat lub spirytus. Jeśli  zanurzymy przedmiot w czystym wysokoprocentowym  spirytusie (bądź denaturacie), złoto odzyskuje swój blask. Oczywiście alkohol wykorzystywany w takim zabiegu nie może potem być spożywany. Do czyszczenia da się zastosować także popiół papierosowy którym to po połączeniu z wodą, naciera się oczyszczany przedmiot.

Samodzielnie czyszcząc złote wyroby pamiętać trzeba by robić to ostrożnie, niestosując dużej siły, tylko miękkimi szczoteczkami. Gdyż w przeciwnym razie można doprowadzić do uszkodzenia powierzchni przedmiotów. Zwrócić także trzeba szczególną uwagą na biżuterię z zakutymi kamieniami, ponieważ na niektóre z nich (np. perły czy korale) nawet „domowa chemia” może mieć negatywny wpływ

Gdy zawiodą domowe metody oczyszczania przedmiotów dekoracyjnych ze złota bądź srebra, pozostaje nam udać się do jubilera i oddać mu je do czyszczenia np. za pomocą myjki ultradźwiękowej.