www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Obrączki i pierścienie

Sporządzanie pierścienia


Aby przybliżyć budowę pierścienia zapoznamy się bliżej z klasycznym pierścieniem, ozdobionym przezroczystym kamieniem szlachetnym.


Konstrukcja takiego pierścienia (rysunek poniżej) została tak zaplanowana by wydobywała ona piękny blask takiego kamienia oraz utrzymywała pierścień na palcu w optymalnym położeniu, nadając mu jednocześnie formę estetycznej zwartej kompozycji.

prace-zlotnicze-rysunek-nr-29-2-obeaczka-pierscien-budowa
Rysunek. Klasyczna budowa pierścienia.

Wykonanie takiego pierścienia rozpoczyna się od dopasowania do kamienia cargi i montażu jej na placie, powiększającej optycznie kamień oraz umożliwiającej umieszczenie dodatkowych zdobień np. grawerskich, emalierskich, albo składających się z mniejszych kamieni. Platę wraz z kamieniem zakutym cargą, nazywa się także koroną pierścionka. W jej dolnej części znajduje się ażurowa biza, zapewniająca doprowadzenie jak największej ilości światła do oprawionych kamieni, podkreślając ich blask. Tak skomponowany element ozdobny montowany jest na tzw. szynie podniesionej tj. obrączce zaopatrzonej w sporniki zapewniające prawidłowe trzymanie ozdoby na palcu oraz odpowiednio mocną konstrukcję pierścienia.

Szynę podniesioną sporządza się z jednego kawałka metalu i wykonanie jej wymaga sporych umiejętności. Pracę rozpoczyna się od przygotowania obrączki nieznacznie szerszej i grubszej na jednym końcu, następnie przecinanej piłką włosową na krzyż w sposób przedstawiony na rysunku poniżej. Zabieg ten wykonuje się na zamkniętej, zlutowanej szynie, gdyż wówczas obrączka w trakcie precyzyjnego cięcia, nie drga pod wpływem ruchów piłki, a otwarcie – przecięcie obrączki, wykonywane powinno być w ostatnim ruchu piłki. Z górnych części przeciętej na krzyż szyny, rozchylając je widełkowo wzdłuż i w razie potrzeby pogłębiając przecięcie, wykonuje się sporniki. Dolna część jest lutowana i formowana w szynę, którą następnie łączy się z bizą.

prace-zlotnicze-rysunek-nr-29-3-obraczka-pierscien-ciecie-szyny
Rysunek. Sporządzanie szyny podniesionej.

Nie wszystkie pierścionki w swojej konstrukcji posiadają wyraźnie wyodrębnione poszczególne elementy konstrukcyjne takie jak platę czy bizę.

Kolejnym przykładem jednego z wielu sposobów sporządzania pierścionka jest przykład srebrnego klasycznego pierścionka z kamieniem oprawionym w cargę. Pracę rozpoczyna się od wykonania cargi będącej podstawą konstrukcji pierścionka oraz miejscem osadzenia kamienia 29-1. Następnie przygotowuje się jedną z wcześniej opisanych metod szynę obrączki pierścienia. Kolejnym krokiem jest sporządzenie bizy w tym przypadku będącej rodzajem ramki z drutu, ukształtowanej tak, by stanowiła wygodne i pewne oparcie dla palca. Stabilizuje ona cały pierścionek podtrzymując koronę pierścionka – cargę.

Bizę w kształcie owalu, formuje się okrągłymi cążkami z drutu. Jej długość powinna być równa długości uprzednio przygotowanej cargi. Po usunięciu nadmiaru materiału lutuje się ze sobą końce bizy i wyrównuje jej kształt, rozciągając ją okrągłym cążkami oraz ostukując na płasko młotkiem. Tak przygotowaną bizę przykłada się do szyny pierścienia i zaznacza miejsca styku. Następnie pomiędzy zaznaczonymi punktami piłką włosową usuwa się fragment obrączki, który powinien zawierać miejsce jej lutowania. W puste miejsce wlutowuje się bizę. Dalej szyncęgami wyginana się w łuk końce bizy tak, by powstał prześwit między obrączką, a cargą. Zagięte do góry końce bizy, pilnikiem opiłowuje się płasko. Obrączkę z bizą umieszcza się stabilnie na cardze położonej dnem do góry i przystępuje do zlutowania elementów.

Powinno się zawsze pamiętać o wykwaszaniu wyrobu po każdym lutowaniu.

prace-zlotnicze-zdjecie-nr-29-4-obraczka-pierscien-wykonanie
Zdjęcie. Sporządzanie pierścienia.

Kolejnymi czynnościami jest usunięcie wszelkich śladów lutowania, zmatowienia powierzchni wewnętrznej, polerowanie pierścionka na polerce, umycie go miękką szczoteczką w płynie czyszczącym oraz dokładne wysuszenie. Końcowym etapem jest zakucie kamienia w cardze oraz ostrożne opiłowanie i polerowanie krawędzi zakucia.

Ponieważ korona pierścionka ma decydujące znaczenie dla ogólnego wyglądu całego wyrobu, może być ona zaopatrzona w dodatkowe elementy ozdobne. Są nimi np.listki boczne, ale gama zdobień praktycznie zależna jest wyłącznie do wyobraźni i umiejętności twórcy.


29-1Sposób sporządzania cargi opisany jest w podrozdziale opisującym wykonanie oprawy obwodowej pełnej - cargi.


Sporządzanie pierścienia - www.srebrnykruk.pl