www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Prace i wyroby złotniczo-jubilerskie

Kolczyki


Kolczyki są zananą od dawnych czasów ozdobą uszu. Różnią się od innej biżuterii tym, że są wytwarzane w parach.


Dwa kolczyki powinny być takie same pod względem wzoru, rozmiaru, wagi, użytego materiału i wykorzystanych zdobień (obecna moda dopuszcza odejście od tej zasady). Do ich sporządzania stosuje się bardzo szeroką gamę materiałów, poczynając od metali szlachetnych takich jak platyna, złoto czy srebro oraz ich stopów, a także m.in. metali nieżelaznych w tym tytan, stal szlachetną, kości, rogi, tworzywa sztuczne, szkło, drewno, porcelanę, kamienie szlachetne i ozdobne. Formy kolczyków mogą być wielorakie, od prostych do bardzo złożonych o fantazyjnych kształtach zdobionych przy użyciu różnych technik.

Kolczyki składają się z trzech zasadniczych elementów; zapięcia, bazy i ozdoby. Zapięcie jest bardzo ważną i krytyczną częścią, musi być jak najprostsze, niezawodne i trwałe. Baza kolczyka spełnia dwie funkcje. Mocowania do zapięcia oraz łączenia z trzecią podstawową częścią kolczyka, tj. elementami ozdobnymi o różnorodnej wielkości oraz formach i ornamentach. Baza kolczyka wyposażona może być także w oczka w górnej części, służące do połączenia z zapięciem oraz oczka na dole do mocowania różnorodnych elementów ozdobnych takich jak zawieszki czy koraliki. Z uwagi na budowę można je podzielić na wiszące lub zaczepowe.

prace-zlotnicze-zdjecie-nr-29-7-kolczyki-budowa
Zdjęcie. Konstrukcja kolczyka. A – zapięcie, B – baza, C – ozdoba, D – zawieszka.

Nowoczesne kolczyki sporządzane są z najróżniejszych materiałów wykorzystują często niezwykłe, nietradycyjne sposoby mocowania i noszenia.

W budowie zapięć kolczyków wykorzystuje się wiele rozwiązań. Poczynając od najprostszych zapięć hakowych, poprzez zatrzaskowe, śrubowe, zaciskowe i wiele innych odmian łączących różne konstrukcje. Najbardziej rozpowszechnione są trzy podstawowe rodzaje zapięć, którymi są; klipsy, bigle i sztyfty.

Bigle w swej klasycznej formie podobne są nieco do haczyków do łowienia ryb, przekładanych bezpośrednio przez ucho. Zazwyczaj wygięte są owalnie, aby idealnie wpasować się w dziurkę w uszach. Służą one najczęściej do tworzenia kolczyków wiszących. Na ich dolnej części znajduje się oczko wykorzystywane do zawieszenia bazy kolczyka. Wykonuje się je z odcinków drutu długich na 50 do 70 mm i o grubości od 0,8 do 1 mm. Wygina następnie szczypcami płaskimi w pożądany haczykowaty kształt, tak by część przekładana przez ucho była dłuższa. Koniec wsuwany w ucho należy zaokrąglić, aby nie kaleczył płatka ucha.

Spośród bigli wyodrębnić można; otwarte, zamknięte oraz w tzw. stylu angielskim. Bigle otwarte wykorzystuje się głównie do sporządzania kolczyków wiszących. Ich założenie na ucho przez włożenia haczyka do dziurki jest sposobem szybkim i praktycznym, a sam ciężar kolczyka powoduje jego dobre trzymanie się. Rozwinięciem tego zapięcia są bigle zamknięte. Wyposaża się je w bardzo prosty haczykowaty system zabezpieczający kolczyk przed przypadkowym otwarciem. Bigle tzw. angielskie uważane są powszechnie za bardzo wygodne, proste i bezpieczne w noszeniu. Po wsunięciu haczykowatej części zapięcia do dziurki w uchu, zamyka się je za pomocą mechanicznego zatrzasku chroniącego kolczyk przed wypadnięciem. Rozwiązanie to używane jest przy kolczykach o większych rozmiarach.

prace-zlotnicze-zdjecie-nr-29-8-kolczyki-bigle
Zdjęcie. Bigle typy. A – otwarty, B – zamknięty, C – angielski.

Sztyfty to zapięcie najczęściej bardzo lekkie i niemalże całkowicie niewidoczne, gdyż chowa się w uchu. Konstrukcja taka umożliwia wyeksponowanie elementów ozdobnych kolczyka. Zamknięciem sztyftów są specjalne elementy przesuwne, tzw. baranki. Rozwiązanie to jednakże nie daje pewności, że kolczyk nie zostanie zgubiony. Obecnie na sztyfcie wykonuje się specjalne nacięcia, utrudniające przypadkowe otwarcie zapięcia. Niekiedy baranek wyposażany jest także w dodatkową sprężynującą blokadę. Zapięcie to stosowane jest najczęściej do niewielkich i delikatnych kolczyków.

prace-zlotnicze-zdjecie-nr-29-9-kolczyki-sztyft
Zdjęcie. Sztyft z barankiem.

Klips jest kolejnym typem zapięcia używanym przy wytwarzaniu kolczyków. Utrzymuje się na uchu na zasadzie sprężystego dociśnięcia elementów z dwóch stron płatka usznego. Jest to rodzaj zapięcia, który jako jedyny ze stosowanych nie wymaga przekuwania uszu. Zapięcie to stosowane w przypadku kolczyków dużych i ciężkich oraz o kształtach powodujących odstawanie od ucha, zmniejsza pewność ich trzymania się na płatku usznym.

prace-zlotnicze-zdjecie-nr-29-10-kolczyki-klips
Zdjęcie. Klips.


Poza trzema podstawowymi odmianami zapięć kolczyków wymienionymi powyżej istnieje także bardzo szeroka gama ich modyfikacji, udoskonaleń czy też połączeń różnych typów ze sobą. Przykłady takich rozwiązań przedstawiam w kolejnej części tekstu.

Kolczyki
Zapięcia koczyków - www.srebrnykruk.pl

 

Kolczyki - www.srebrnykruk.pl