Efekt ten uzyskiwany jest poprzez wytworzenie na powierzchni obrabianej, wgłębień uniemożliwiających równomierne odbicie promieni świetlnych.
Wykonywać je można mechanicznie, chemicznie albo galwanicznie.
Matowanie mechaniczne
Matowanie mechaniczne wykonuje się szczotkami drucianymi albo w piaskownicach. Szczotki metalowe sporządza się z metalu o większej twardości niż obrabiany wyrób.
Do matowania srebra wykorzystuje się szczotki z drutu stalowego, a do złota z drutu mosiężnego. Szczotki montowane są w szlifierkach, a ich prędkość robocza wynosi od 300 do 600 obrotów na minutę.
Powierzchnia wyrobu powinna być uderzana końcami drutów i czym grubszy drut, tym bardziej szorstkie matowanie. Szczotki z bardzo twardego sfalowanego drutu mosiężnego dają po obróbce efektowny półmat.
Piaskowanie
Piaskowanie jest to obróbka wykańczająca, w której to ściera się obrabiane powierzchnie ostrym piaskiem wyrzucanym z wielką prędkością sprężonym powietrzem.
Wynikiem tej obróbki jest zmatowienie powierzchni wyrobu. Ziarnistość używanego piasku decyduje o charakterze otrzymywanej faktury przybierającej formę od subtelnej, aksamitnej do gruboziarnistej. Obrabiany materiał decyduje także o stosowanej ziarnistości piasku.
Przykładowe grubości ziaren przedstawiono w tabeli.
Matowanie prowadzone w piaskarce pozwala osiągnąć efekt całkowitego pozbawienia połysku powierzchni obrabianej.
Przysłonięcie części wyrobu matowanego, blaszanymi szablonami, umożliwia otrzymanie efektu matowania zgodnie ze wzorem szablonu.
Inną odmianą tej metody jest śrutowanie, w którym zamiast piasku używa się ciętego drutu stalowego, bądź śrutu z żeliwa białego. Zaletami tej metody jest m.in. większa żywotność używanego materia ściernego i brak konieczności suszenia wyrobu, a także uzyskiwany w wyniku powierzchniowego zgniotu dodatkowy efekt, umocnienia powierzchni metalu.
Grubość śrutu decyduje o wielkości warstwy umocnionej mogącej wynosić od 0,1 do 0,3 mm oraz o charakterze faktury powierzchni obrabianej. Im grubszy śrut, tym większe ślady uderzeń i grubsza faktura.
Matowanie galwaniczne i chemiczne
Matowanie galwaniczne opiera się na osadzaniu gruboziarnistej warstwy miedzi na powierzchni przedmiotu.
Przeprowadza się je na wyrobach przeznaczonych do srebrzenia lub złocenia. Przedmioty te poddawane są w pierwszej kolejności pomiedziowaniu, poprzez umieszczenie ich na parę sekund, w kwaśnej kąpieli miedziowej, o napięciu prądu wynoszącym 1 V.
Matowanie chemiczne wykonuje się stosując różnorakie związki chemiczne w zależności od metalu poddawanego obróbce.
Na wyroby srebrne działa się kwasem siarkowym albo roztworem kwaśnego siarczanu potasowego z nieznaczną domieszką nadmanganianu potasu. Innym roztworem o skutecznym działaniu jest mieszanina 250 g węglanu potasowego, 240 g boraksu, 100 g azotanu potasowego na 3 litry wody destylowanej. Roztworem tym działa się przez 10 minut, po doprowadzeniu go do wrzenia.
Złoto czerwone matowi się roztworem o recepturze złożonej z 100 g soli kuchennej, 100 g ałunu potasowego, 200 g azotanu sodowego na 4 litry wody destylowanej. Po doprowadzeniu do wrzenia, kąpiel tą uzupełnia się o parę kropel stężonego kwasu solnego i umieszcza się w niej wyrób, zawieszony na srebrnych drucikach. Po zakończeniu obróbki wyrób wyjmuje się z roztworu i płucze w pierwszej kolejności w ciepłej, później zimnej wodzie.
Częściowo matową, a częściowo błyszczącą, czyli mieszaną powierzchnię wyrobu otrzymuje się nanosząc lakier asfaltowy na fragmenty mające pozostać błyszczące i wypolerowane.
Złoto żółte, chemicznie matuje się niezwykle trudno i dlatego powinno się je matować mechanicznie.
