www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Trawienie dekoracyjne

Przygotowanie dekoracyjnego wzoru do trawienia


Technika trawienia opiera się na oddziaływaniu kwasami na powierzchnie metalowe poddane wcześniejszemu zabiegowi naniesienia kwasoodpornego rysunku. Wzór nakładany jest wieloma sposobami.


Ale zanim zaczniemy nanosić na przedmiot zaprojektowany wzór, należy jego powierzchnię dokładnie oczyścić z cienkiej warstwy rdzy, tłuszczu i innych zabrudzeń.

Przygotowanie powierzchni przedmiotu do trawienia

Powierzchnia wyrobu jest czyszczona, szlifowana, polerowana, odtłuszczana, myta i suszona. Tłuszcz przylegający do powierzchni można usunąć przez mycie w alkoholu lub benzynie, kalcynację (czyli ogrzewanie w celu usunięcia składników lotnych takich jak wilgoć), albo gotowanie w 10 % roztworze wodorotlenku sodu ogrzewanym do 50oC przez 5 minut. Następnie produkt przenosi się na 1 do 2 minuty do 15 % roztworu kwasu siarkowego i dobrze myje w gorącej wodzie.

Dzięki tym zabiegom używany do powlekania kwasoodporny lakier, mocno trzyma się na powierzchni metalu i nie złuszcza podczas trawienia.

Następnie obrabianą powierzchnię można wypolerować, ale jeśli nie jest to wymagane to lepiej jest już więcej nie dotykać palcami czyszczonej powierzchni. Ponieważ na naszych dłoniach zawsze znajduje się pewna ilość substancji tłuszczowej, a kąpiel czyszcząca nie zabezpiecza przed tłuszczem.

Nanoszenie ozdobnego wzoru

Kiedy powierzchnia wyrobu jest już właściwie oczyszczona, tak że ma świeży metaliczny połysk, można przystąpić do nakładania powłoki ochronnej. Należy jednak upewnić się, czy metalowa powierzchnia jest całkowicie sucha. W przeciwnym razie warstwa kwasoodporna będzie źle przylegać i kwas może przenikać do metalu trawiąc miejsca, które powinny pozostać nienaruszone.

Wzór zazwyczaj rysowany jest bezpośrednio na metalu za pomocą substancji kwasoodpornych takich jak roztwór asfaltu z terpentyną bądź metodą fotograficzną, na przygotowaną uprzednio powierzchnię (tj. po jej przeszlifowaniu, wypolerowaniu oraz odtłuszczeniu). Po dokładnym osuszeniu można przystąpić do nanoszenia rysunku.

Wzór może być nakładany ręcznie bezpośrednio lub przekopiowany z zastosowaniem papieru kredowego bądź grafitowego. Powierzchnia wyrobu po naniesieniu wzoru przy pomocy skórzanego wałka, miękkiego pędzla lub aerografu, zabezpieczana jest płynnym roztworem asfaltu. Po trawieniu i usunięciu resztek asfaltu, efektem końcowym jest wzór trawiony wypukło.

Aby otrzymać wzór trawiony wklęsło, wykonuje się najpierw rysunek za pomocą lakieru asfaltowego, na który następnie nanosi się roztwór szelaku złożony z 10 części szelaku, 200 części alkoholu, 40 części eteru i 3 części farby. Kolejną czynnością jest podgrzanie wyrobu do temperatury około 50oC, co powoduje iż szelak pokrywa wolne obszary wzoru. Następnie przedmiot poddaje się zabiegowi przemycia terpentyną rozpuszczającą rysunek wykonany lakierem asfaltowym, pozostawiając na powierzchni metalu wyłącznie wzór szelakowy. Operacją końcową jest poddanie wyrobu trawieniu trwającemu, aż do momentu uzyskania wzoru trawionego wklęsło.

Dekoracje i napisy na powierzchnię przedmiotu nanosić można za pomocą odbicia stempla kauczukowego pokrytego farbą. Sporządza się ją ze 100 g kalafonii i 50 g oleju, a po ich rozpuszczeniu dodaje się 50 g alkoholu oraz około 10 g suchej farby. Niezwłocznie po odbiciu stempla, powierzchnię wyrobu posypuje się proszkiem asfaltowym, który przykleja się do farby i po lekkim podgrzaniu tworzy wraz z nią substancję kwasoodporną.

Powłokę ochronną pod proste wzory lub napisy można także rozcieńczyć terpentyną, tak by uzyskać konsystencje gęstej farby olejnej. Na takiej powłoce daje się odtworzyć pożądany wzór, ręcznie za pomocą igły lub nawet stalowego długopisu.

Fotograficzny sposób przenoszenia wzoru na powierzchnie wyrobu polega na nanoszeniu światłoczułej substancji, wyróżniającej się właściwością tą, że pod wpływem światła staje się ona kwasoodporna. Związkiem wykorzystywanym do tego jest asfalt światłoczuły sporządzany z 1 części sproszkowanego asfaltu, rozpuszczonego w chloroformie, albo terpentynie, do którego następnie dodaje się 5 części eteru powodującego wydzielenie się dwu substancji; rozpuszczalnej i nierozpuszczalnej. Substancje stałą rozpuszcza się w benzynie w proporcjach 10 g na 250 cm3 z dodatkiem 10 cm3 olejku lawendowego i pokrywa się nią w ciemni, powierzchnie przedmiotu. Po upływie paru minut roztwór ten wysycha i można go poddać naświetlaniu trwającemu od 1 do 2 godzin w świetle sztucznym i od 30 minut do 1 godziny w świetle naturalnym.

Kolejnym zabiegiem jest wywoływanie wykonywane w mieszaninie złożonej z 2 części oleju terpentynowego i 1 części oleju, a także płukanie w benzynie oraz wodzie, kończone powolnym suszeniem.

Zanim przystąpi się do właściwego trawienia tylną stronę płyty i jej krawędzie osłania się lakierem asfaltowym. Po pierwszym zabiegu głębokiego trawienia konieczne jest poprawienie rysunku asfaltowego.

Samodzielne sporządzanie emulsji światłoczułej oraz wywoływaczy jest czaso i pracochłonne, obecnie w handlu można nabyć gotowe zestawy znakomicie ułatwiające prace.


Przygotowanie dekoracyjnego wzoru do trawienia - www.srebrnykruk.pl