Masy formierskie

Masa formierska ma bezpośredni wpływ na jakość odlewu i powinna cechować się niżej opisanymi właściwościami.

• Wytrzymałością inaczej spoistością, czyli zdolnością do zachowania kształtu formy w czasie jej zalewania metalem. Czym więcej gliny, bardziej równomierna jej warstwa, mniej gładka powierzchnia ziarenek gliny, tym własności lepsze.
• Plastycznością, czyli zdolnością do wiernego odwzorowania kształtu formowanego modelu. Im mniejsze ziarna piasku i większa zawartość gliny przy jej odpowiedniej wilgotności, tym własności lepsze.
• Przepuszczalnością, tj. zdolnością do odprowadzania gazów powstających po zalaniu formy metalem będących wynikiem spalania związków organicznych pokryć ochronnych i odparowania wody znajdującej się w masie formierskiej oraz metalu. Wraz ze wzrostem wielkości ziaren piasku, przepuszczalność masy zwiększa się. Im większa zawartość gliny i wody, tym mniejsza przepuszczalność.
• Ognioodpornością, która musi być wyższa od temperatury topnienia metalu. W innej sytuacji, może nastąpić stopienie powierzchniowej warstwy metalu z masą formierską i trwałe jej miejscowe połączenie z odlewem. Cecha ta uzależniona jest od składu chemicznego masy formierskiej oraz od ziarnistości piasku. Im mniejsze ziarna, tym mniejsza odporność.
• Jednorodnością uzależnioną od odpowiedniego wymieszania masy i takich samych rozmiarów ziaren. Odpowiada ona za takie same właściwości masy w całej jej objętości.
• Przewodnością cieplną, czyli zdolności do odprowadzania ciepła z obszarów o wyższej temperaturze do obszarów o niższej temperaturze. Mała wartość tego współczynnika gwarantuje powolne i równomierne stygnięcie odlewu. Ułatwia to wypełnianie zagłębień formy oraz zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia powierzchniowego utwardzenia odlewu, wymagającego wykonania zabiegu wyżarzania przed obróbką wykańczającą.
• Podatnością, czyli zdolnością masy do ulegania kurczeniu się odlewu, występującemu w trakcie stygnięcia, powodującego zmniejszenie jego objętości i wymiarów liniowych. Nieodpowiednia wartość tego parametru powodować może pękanie odlewu. Jego jakość daje się poprawić przez dodanie do masy formierskiej trocin, torfu, smoły pokoksowej^17-2 lub mąki.
• Trwałością, czyli zdolnością do wielokrotnego wykonania form jednorazowych.

Jako masy formierskiej mogą być także używane naturalne piaski gliniaste tzw. piaski formierskie o ziarnach kwarcu naturalnie otoczonych spoiwem glinowym.

Masy formierskie przymodelowe można podzielić na dwa rodzaje. Pierwsze, to te mające bezpośredni kontakt z modelem oraz wypełniające przestrzeń między skrzynią formierską (cechujące się jak najlepszymi własnościami). Drugi ich rodzaj, to masy przymodelowe bezpośrednio stykającą się z modelem. Można je także podzielić na masy do zalewania w stanie wilgotnym stosowane do prostych odlewów żeliwnych oraz do zalewania na sucho do odlewów skomplikowanych.