www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Grawerowanie

Grawerskie techniki zdobnicze



Wykonując prace grawerskie wykorzystuje się zazwyczaj takie techniki zdobnicze jak; kreskowanie, damaszkowanie, tremblowanie czy też rytowanie napisów (omówione w poprzednim rozdziale), monogramówornamentów.

Kreskowanie wykorzystywane jest do uzyskania efektu wypukłości na płaszczyźnie. Polega na rytowaniu zazwyczaj rylcem grzebieniowym, szeregów delikatnych rysek. Kreskowanie tła podkreśla wybrany fragment wzoru natomiast kreskowanie wewnątrz rysunku uwypukla go.

Kreskowanie dzieli się na równoległekrzyżowe. Równoległe kreskowanie jest dość trudne w wykonaniu, ale za to umożliwia dopasowanie się do kształtu wyrobu. Kreskowanie krzyżowe daje subtelne, kontrastowe efekty.

Damaszkowanie inaczej damascenizacja wykonywana jest wszystkimi rodzajami rylców. Ma na celu upodobnienie wyrobu do przedmiotów wykonanych ze stali damasceńskiej, stąd też bierze się nazwa tej metody. Stal damasceńską uzyskiwano zgrzewając ze sobą różne gatunki stali z innymi metalami np. srebrem. Powierzchnie wykonane z tej stali odznaczały się jasnymi i ciemnymi wzorami liniowymi.

techniki-grawerowanie-zdjecie-damescen
Zdjęcie. Przykład wyorzystania damaszkowania.

Tremblowanie wykonywane jest rylcem płaskim lub okrągłym czasami grzebieniowym. Polega na zdobieniu przez rytowanie ornamentu złożonego z linii ząbkowanej. W trakcie pracy czubek rylca najpierw zagłębia się bezpośrednio w górnej warstwie metalu, a dłoń z rylcem działając z odpowiednią siłą zgina się w przegubie i przechyla jednocześnie, tak jak rylec w obie strony. Rylcem płaskim wykonuje się linie ząbkowaną o dowolnej szerokości. Pracując w dwóch kierunkach rylcem grzebieniowym, uzyskuje się tzw. mat liniowy. Wykonując zygzakowate ruchy, najwygodniej jest chwytać rękojeść palcami po bokach i naciskać górną powierzchnię trzpienie rylca wysuniętym palcem wskazującym. Tremblowanie może znacznie ubogacić zdobienie grawerowanych przedmiotów.

techniki-grawerowanie-rysunek-12-B
Rysunek. Operowanie rylcem w trakcie tremblowania.

Rytowanie ażurowe tzw. reperce to bardzo żmudna technik grawerska, materiałem w niej wykorzystywanym jest zazwyczaj cienka blacha miedziana, mosiężna, srebrna albo złota. Po unieruchomieniu blachy kitem na deseczce nanosi się na nią rysunek i rytuje jego kontury. Następnie za pomocą rylca szpiczastego wybierane są części materiału będące tłem wzoru. Ornament musi być tak zaprojektowany by w trakcie pracy zachować jego ciągłość. Dużym wyzwaniem jest umiejętne wybieranie do połowy grubości materiału z punktów styku oraz łączników wzoru. Wykorzystując ryle płaskie i okrągłe można także uwydatnić rysunek, a staranne wypolerowanie dodatkowo zaznacza to wrażenie.

Inną odmianą tej techniki jest tzw. pół reperce stosowane, gdy materiał ma większą grubość. Tło ornamentu wybierane jest do połowy grubości materiału za pomocą rylca płaskiego. W czasie rytowania należy utrzymać w każdym miejscu taką samą głębokość wybierania. Metoda ta daje w rezultacie tak jakby efekt nałożenia wzoru na inną powierzchnię. Była ona niegdyś często używana razem z przezroczysta emalią pokrywającą wykonane wgłębienia. Polerowanie emalii dodatkowo wzmacniało efekt gry światłocieni.


Grawerskie techniki zdobnicze - www.srebrnykruk.pl