Platynowanie i rodowanie

Platynowanie

Platynowanie wykorzystywane jest głównie w jubilerstwie. Można je stosować bezpośrednio na wyrobach sporządzonych ze srebra oraz stopów miedzi. Pozostałe metale należy uprzednio pomiedziować.

Polerowane wyroby po cienkim platynowaniu zachowują swój połysk, natomiast platynowane grubo należy następnie szczotkować i polerować.

Platynowanie galwaniczne wykonywać można w kąpieli o bardzo dobrych parametach sporządzanej z rozpuszczonego w 2 litrach wody 500 g kwasu cytrynowego, zobojętnionych następnie wodorotlenkiem sodu. Roztwór ten podgrzewa się do wrzenia i mieszając dodaje chloroplatynian amonowy, świeżo strącony z 75 g suchego chlorku platynowego i dalej ogrzewa, aż do jego całkowitego rozpuszczenia. Wówczas mieszaninę tą oziębia się, rozcieńcza wodą do objętości 5 litrów, by na końcu dodać od 4 do 5 g chlorku amonowego. Temperatura pracy kąpieli wynosi od 80 do 90^oC, a napięcie prądu od 5 do 6 V, przy zachowaniu niewielkiej odległości anody od wyrobu.

Chloroplatynian amonowy przygotowuje się działając chlorkiem amonowym na stężony roztwór chlorku platynowego. Uzyskując tym sposobem strącanie żółtego osadu, przemywanego starannie rozcieńczonym salmiakiem, dodawanego natychmiast do wrzącego roztworu octanu sodowego.

Inną kąpielą platynową jest roztwór złożony z 4 g chlorku platynowego, 20 g fosforanu amonowego, 100 g fosforanu sodowego i 1 litra wody destylowanej. Kąpiel tą przygotowuje się rozpuszczając w pierwszej kolejności chlorek platynowy w 100 ml wody, by później sporządzić roztwór fosforanu amonowego w 200 ml wody. Oba roztwory zlewa się do jednego naczynia i miesza. Wówczas wytwarza się żółty osad, rozpuszczany następnie w roztworze fosforanu sodowego, przygotowywanego w 700 g wody destylowanej. Kąpiel podgrzewa się do wrzenia. Platynowanie odbywa się w pojemnikach emaliowanych, albo szklanych, przy napięciu prądu około 4,5 V. Anodami są płytki platynowe niemalże zupełnie nierozpuszczalne w kąpieli. Powoduje to konieczność dodawania co jakiś czas niewielkiej ilości chloroplatynianu amonowego w celu zachowania równowagi ilości metalu w kąpieli.

Rodowanie

Duży współczynnik załamania światła rodu jest przyczyną jego sporej popularności w przemyśle zdobniczym. Wykorzystując w wyrobach artystycznych kamienie szlachetne oraz ozdobne, każdemu wytwórcy zazwyczaj zależy na wyeksponowaniu ich walorów. Dlatego najczęściej oprawia się je w białe, jasne, błyszczące metale.

Nierzadko nawet platynowe oprawy brylantów poddaje się rodowaniu, by mocnym odbiciem światła jeszcze bardziej podkreślić grę barw kamienia.

Wyroby artystyczne wytwarzane z metali nieszlachetnych roduje się z uwagi na lepsze rezultaty od srebrzenia czy też złocenia. Powłokę rodową często nanosi się na przedmioty srebrne w celu zabezpieczenia ich przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych oraz dla poprawy ich połysku i blasku.

Kąpiel rodowa przygotowywana jest z 2 g chlorku rodowego, 3 g azotynu sodowego, rozpuszczonych w 140 ml wody destylowanej ogrzanej do temperatury 90^oC, aż do momentu w którym roztwór przybierze żółtawy kolor. Wówczas dodaje się 5 ml stężonego amoniaku. Temperatura pracy kąpieli wynosi około 70^oC, napięcie prądu 7 V, a natężenie prądu około 1,3 A/dm². Anody wykonane są z platyny nierozpuszczającej się w elektrolicie i podczas działania kąpieli zachowują swój ciężar. Dodanie do kąpieli chlorku rodowego i azotynu sodowego, odświeża ją.

Poza rodowaniem w celu uszlachetnienia powierzchni metali wykorzystuje się także czasami palladowanie oraz irydowanie.