www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Elektrolityczne nanoszenie powłok

Mosiądzowanie, niklowanie i chromowanie


Mosiądzowanie


Proces mosiądzowania wykonywany jest zamiast miedziowania, jako podkład wielowarstwowych powłok dekoracyjnych lub jako warstwa ozdobna.


Najczęstsze utrudnienia spotykane w trakcie zabiegu mosiądzowania przedstawiono w poniższej tabeli.

techniki-galwanizacja-tabela-nr-23-12
Tabela. Najczęstsze problemy występujące przy mosiądzowaniu.

Skład kąpieli wykorzystywanej do mosiądzowania to; 27 g cyjanku cynkowego, 9 g cyjanku wapniowego na 1 litr wody. Parametry kąpieli powinny być następujące; temperatura od 20 do 40oC, gęstość prądu od 0,1 do 0,3 A/dm2. Sprawność elektroniczna, czyli wydajność prądowa wynosi od 60 do 80 %. Inną kąpielą do mosiądzowania jest roztwór 16 g octanu miedziowego, 13 g chlorku cynkowego, 15 g węglanu sodowego, 20 g siarczynu sodowego kwaśnego, 36 g cyjanku potasowego, 2 g salmiaku na 1 litr wody destylowanej. Anody wykonywane są z mosiądzu.


Niklowanie


Powłoki niklowe z uwagi na dekoracyjny wygląd zewnętrzny oraz podatność polerowaniu, znalazły dość szerokie zastosowanie w obróbce wykańczającej ozdobnych wyrobów, a także w technice.


Grubość nanoszonej powłoki uzależniona jest od warunków w jakich dany przedmiot będzie użytkowany. Największą trwałość osiągają na podkładach miedzianych lub mosiężnych. W warunkach lekkich, czyli w pomieszczeniach zamkniętych o kontrolowanej temperaturze, grubość warstwy podkładowej z miedzi wynosić powinna 10 µm, a sama powłoka niklowa 20 µm. Przy użytkowaniu przedmiotu w warunkach średnich, grubość miedzianego podkłada wynosić powinna 20 µm, a powłoka niklowa 10 µm. Dla warunków ciężkich tj. w środowisku miejskim silnie zanieczyszczonym, niklowanie jest niepolecane z powodu małej trwałości. Zaleca się wówczas chromowanie. Niklowanie na wyrobach stalowych jest nietrwałe i wymaga wykonywania powłok wielowarstwowych. Najpierw miedzianych, które się następnie poleruje i dopiero wówczas nikluje.

Skład elektrolitu do niklowania jest następujący; 140 g siarczanu niklawego, 30 g siarczanu magnezowego, 50 g siarczanu sodowego, 20 g kwasu borowego, 5 g chlorku sodowego, czyli soli kuchennej na 1 litr wody. Zasadniczym składnikiem elektrolitu jest siarczan niklawy, który słabo przewodzi prąd elektryczny. Dlatego też do kąpieli dodaje się siarczan sodowy   magnezowy. Kwas borowy zapewnia stałą kwasowość elektrolitu, bez niego kąpiel przekształca się w roztwór alkaliczny. Natomiast chlorek sodowy bądź chlorek niklowy, ułatwia rozpuszczanie anody i chroni ją przed pasywacją. Parametry kąpieli to; temperatura od 20 do 30 oC i gęstość prądu 1 A/dm2. Tempo osadzania niklu na podkładzie miedzianym, wynosi w przybliżeniu 1 µm na 5 minut.

Niklowanie wykorzystywane jest przede wszystkim do dekoracyjnej obróbki przedmiotów ozdobnych ze stali, miedzi oraz aluminium zamiast srebrzenia. Daje ono w efekcie barwę srebrzystą o ciepłym żółtawym odcieniu. Najczęściej występują problemy w trakcie niklowania przedstawiono w tabeli poniżej.

techniki-galwanizacja-tabela-nr-23-13
Tabela. Najczęstsze problemy występujące przy niklowaniu.

Chromowanie


Chromowanie jest bardzo rozpowszechnione z uwagi na swe liczne zalety takie jak; duża twardość nawet większa od twardości hartowanej stali, żaroodporność, odporność na korozję chemiczną oraz połysk i ozdobna niebieskoszara barwa naniesionych powłok.


Technologia ta jednak jest wysoce złożona w związku z niżej wymienionych powodów.

  • Bardzo małej zdolności powlekania elektrolitu, zwłaszcza w przypadku dużych zagłębień i otworów.
  • Konieczności używania bardzo wysokich gęstości prądu rzędu 35 do 60 A/dm2.
  • Nieodzownością posługiwania się anodami nierozpuszczalnymi, wytworzonymi z ołowiu, albo stopu ołowiu z antymonem. Pełnią one w czasie elektrolizy wyłącznie funkcję elektrod doprowadzających prąd elektryczny. Natomiast chrom osadzany na katodzie pobierany jest tylko z kąpieli23-9.

Powłoki chromowe dekoracyjno-ochronne mają zazwyczaj grubość nie mniejszą niż 1 µm. Nakładane są jako powłoki wielowarstwowe, na naniesionym podkładzie miedziano-cyjankowym o grubości około 3 µm, a miedziano-kwaśnym o grubości 12 µm oraz niklowym o grubości 10 µm. Łącznie warstwy podkładowe osiągają grubość 25 µm. Zanim przystąpi się do procesu chromowania, niklowa warstwa podkładowa musi być wypolerowana.

Skład elektrolitu to; 300 do 350 g bezwodnika chromowego, 2,7 g kwasu siarkowego oraz 5 do 8 g tlenku chromowego na 1 litr wody. Podstawowe parametry kąpieli są następujące; temperatura od 40 oC, gęstość prądu od 15 do 20 A/dm2. Zaleca się, by całkowita powierzchnia anod była dwa razy mniejsza od powierzchni katody, czyli wyrobu chromowanego.

Najczęstsze problemy spotykane w trakcie zabiegu chromowania zawarte zostały w tabeli poniżej.

techniki-galwanizacja-tabela-nr-23-14
Tabela. Najczęstsze problemy występujące przy chromowaniu.

23-9W innych procesach elektrolizy używa się anod rozpuszczalnych tzn. takich, które przewodzą prąd i jednocześnie po rozpuszczeniu w kąpieli przenoszą się na katodę i osadzają jako powłoka.


Mosiądzowanie, niklowanie i chromowanie - www.srebrnykruk.pl