www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Emalia

Przygotowanie wyrobów do emaliowania


Zabieg przygotowania przedmiotu do emaliowania polega na usunięciu zanieczyszczeń tłuszczami i tlenkami oraz wszelkich innych z całej powierzchni podlegającej emaliowaniu. Korzysta się przy tym ze sposobów takich jak mechaniczne szczotkowanie oraz odtłuszczanie i trawienie w kwasie.


Na oczyszczanie powierzchni wyrobu składają się czynności; wyżarzania, wygotowywania w kwasie azotowym lub wytrawianie słabym roztworem kwasu siarkowego. Następnymi zabiegami są czyszczenie czystym piaskiem i szczotką szczecinową albo obrotową szczotką mosiężną, przy zastosowaniu wyciągu z korzenia mydlanego. Oczyszczony wyrób suszy się w czystym ogrzanym piasku.

Przedmioty miedziane po oczyszczeniu nagrzewa się w piecu, aż do pojawienia się na ich powierzchni w wyniku utleniania metalu z powietrzem cienkiej warstwy tlenków. Warstwa ta będąca mocno zespolona z metalem ułatwia silne związanie emalii z podłożem.

W przedmiotach wykonanych z metali szlachetnych, przed pokryciem ich emalią należy zwiększyć procentową zawartość tychże metali w warstwie pokrywanej emalią. Uzyskuje się to poprzez parokrotne wyżarzanie, trawienie i szczotkowanie. W tabeli podano ilość powtórzeń tych zabiegów.

Tabela nr 10-4
Tabela. Ilość powtórzeń zabiegów wyżarzania i trawienia.

Złoto próby 0,585 wymaga częstego żarzenia, wygotowywania w kwasie siarkowym oraz szczotkowania. Złoto czerwone musi być czyszczone przez tak długi czas, aż jego powierzchnia przybierze efektowną żółtą barwę dającą się polerować różem polerowniczym. Złoto próby 0,333 przed emaliowaniem wymaga jeszcze większej staranności.

Dlatego też dla usprawnienia pokrywania emalią wyrobów sporządzonych ze złota niskopróbnego wykonuje się najpierw cienka powłokę emaili podkładowej tzw. „fondant”. Wtapia się na nią folię złotą albo srebrną i dopiero wówczas na tak przygotowanym podłożu z foli nanosi się przezroczysta emalię. Metodę tą wykorzystuje się przy pokrywaniu emalią płaszczyzn o niewielkich rozmiarach.

Zwiększenie procentowej ilości srebra w powierzchniowej powłoce wyrobu, jest niezmiernie istotne w przypadku jego stopów z miedzią. Pokaźna ilość miedzi w wierzchniej warstwie stwarza trudności w nakładaniu czerwonej emalii, powodując jej czernienie. Analogiczne problemy występują w przypadku emalii o barwach żółtej i pomarańczowej, które także wchodzą w reakcje ze srebrem. Przeciwdziała temu zjawisku nałażenie warstwy ochronnej z emalii przezroczystej.

Złoto i srebro o niskich próbach nie nadają się do emaliowania.

Do emaliowania nadają się metale takie jak te niżej wymienione.

  • Złoto każdej próby. Do przygotowania stopów złota należy stosować wyłącznie czyste metale tj. czyste złoto, srebro oraz czystą elektrolityczna miedź. Jako podkład pod emalie nie wykorzystuje się złota ze złomu ani odpadków zawierających zazwyczaj drobiny lutu. Czym próba złota jest wyższa tym lepsza i mocniej błyszcząca będzie emalia. Stopy złota białego nie nadają się do emaliowania za wyjątkiem białego złota palladowego o próbie 0,750. Białe złoto niklowe jest całkowicie nieprzydatne do emaliowania.
  • Srebro każdej próby. Bardzo dobrze dają się pokryć emalią stopy srebra o próbach od 0,950 do 0,975. Białą emalią opalizującą można pokryć tylko stopy srebra o próbie nie większej niż 0,935. Stopy srebra przeznaczone do pokrywania emalią należy sporządzać z bardzo dużą uwagą, stapiając czyste srebro oraz miedź pod grubą warstwą sproszkowanego węgla drzewnego, a uzyskany zlewek powinno się starannie przekuć. Walcując srebro trzeba uważać czy na jego powierzchni nie powstają wybrzuszenia albo smugi. Po końcowym żarzeniu blachę sprawdza się używając lupy i usuwa z niej zarysowane, nieczyste albo wybrzuszone fragmenty. Dopiero po takiej kontroli, taki pierwszorzędny stop można bezproblemowo stosować do emaliowania.
  • Miedź, specjalna odmiana alpaki, tombak o niewielkiej zawartości cynku, ubogie w żelazo po stosownym przygotowaniu nadają się do pokrywania emalią.

Nie dają się pokryć emalią platyna, białe złoto niklowe, zwyczajna alpaka, mosiądz, glin oraz nikiel.

Wyroby przeznaczone do pokrywania przezroczysta emalią wymagają znacznie staranniejszego przygotowania ich powierzchni, którą zdobi się grawerowaniem albo giloszowaniem, a w przypadku masowej produkcji tłoczeniem.

By otrzymać efektowną nasyconą czerwoną barwę, pod przezroczystą emalię podkłada się czyste złoto, a dla otrzymania pięknej barwy niebieskiej lub zielonej używa się srebra.


Przygotowanie wyrobów do emaliowania - www.srebrnykruk.pl