www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Ślusarstwo

Prostowanie


Często w trakcie obróbki cięcia, wyżarzania, lutowania czy spawania na powierzchni metalowych przedmiotów mogą powstać różnorakie wady i odkształcenia takie jak wygięcie, falistość, zagłębienia itp. Do ich skorygowania wykorzystuje się zabieg prostowania.


Ręczne prostowanie blach przeprowadza się wykorzystując stalowe płyty bądź kowadła oraz młotki drewniane albo młotki ślusarskie z miedzi, ołowiu, aluminium, tworzyw sztucznych i gumy. Cienkie blachy oraz folię wykonane z metali szlachetnych prostuje się wygładzając gładzikami metalowymi bądź drewnianymi.

Pręty stalowe i stal kształtową prostuje się młotkami stalowymi z okrągłym wypukłym obuchem.

Rysunek nr 5-27
Rysunek. Prostowanie pręta.

Przedmioty o obrobionej już powierzchni prostuje się przykładając do nich przekładki z miękkich materiałów takich jak drewno czy mosiądz.

Prostowanie cienkiego drutu wykonuje się przy użyciu okrągłego trzpienia przesuwanego wielokrotnie wzdłuż naciągniętego drutu w obydwie strony.

Rysunek nr 5-28
Rysunek. Prostowanie cienkiego drutu.

Prostowanie – spłaszczanie falistości płaskowników i taśm następujących najczęściej w wyniku odcinania części materiału od większych arkuszy blachy. Uderzenia młotkiem przesuwane są systematycznie od najbardziej wypukłych fragmentów w stronę krawędzi. Największą siłą działa się na najbardziej wypukłe fragmenty i zmniejsza się ją wraz z przysuwaniem się do krawędzi oraz w miarę spłaszczania prostowanej powierzchni.

Rysunek nr 5-29
Rysunek. Prostowanie zwichrowanego płaskownika za pomocą przyrządu.

Wynikiem takich zabiegów powinno być osadzenie się wypukłości i wyrównanie falistości. Im cieńszy materiał tym staranniej i ostrożniej prowadzić należy prostowanie, ponieważ możemy spowodować zdeformowanie czy też przebicie bocznych powierzchni obrabianego materiału.

Prostowanie długich wąskich zakrzywionych sierpowato płaskowników prowadzone jest na płycie pod liniał. Zgięty płaskownik umieszcza się na płycie przyciskając go lewą ręką do powierzchni i następnie uderza młotkiem drewnianym lub ze stalowym wypukłym obuchem od krótszej wygiętej do wewnątrz strony.

Siła uderzeń dość duża na początku powinna zmniejszać się wraz z wyrównywaniem długości obu boków płaskownika. Postęp pracy sprawdza się przez przykładanie do liniału.

Rysunek nr 5-30
Rysunek. Prostowanie blachy. A – blacha pofałdowana na obwodzie, B – blacha wybrzuszona w środku, kropki określają częstotliwość uderzeń młotkiem.

Prostowanie blach jest czynnością trudną wymagającą dużej wprawy. Blachę układa się na płycie do prostowania o wymiarach nieznacznie większych tj. takich, by jej krawędzie nie wychodziły na zewnątrz płyty. Wybrzuszenie obrysowuje się ołówkiem lub kredą, następnie po umieszczeniu blachy wypukłością do góry, uderza młotkiem wokół niej.

Początkowe najmocniejsze uderzenia przykłada się do brzegów blachy, dalej stopniowo zmniejszając ich siłę, kierując je w stronę wybrzuszenia. Metal pod wpływem tych działań rozciąga się, a wybrzuszenie jest wciągane i ginie. Nie powinno się działać młotkiem bezpośrednio na wybrzuszenie gdyż ulegnie ono powiększeniu.

Uderzenia powinny być jak najczęstsze, ale nie za bardzo mocne. Prostowanie blach bardzo cienkich można wykonać za pomocą klocka drewnianego dociskanego ręką i przesuwanego parokrotnie wzdłuż blachy. Wąskie paski blachy prostuje się przesuwając klocek drewniany w jednym kierunku, a przy większych rozmiarach w wielu.

Rysunek nr 5-31
Rysunek. Prostowanie blach bardzo cienkich.

Prostowanie - www.srebrnykruk.pl