www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Probiernictwo

Obliczenia złotnicze


W trakcie prac złotniczych niejednokrotnie zachodzić może potrzeba wykonywania różnego rodzaju obliczeń takich jak obliczanie ciężaru stopu, próby stopu, ciężaru metalu szlachetnego zawartego w stopie, objętości przedmiotu czy średnicy szyny obrączki itp.


Obliczenia złotnicze - www.srebrnykruk.pl
Obliczenia złotnicze

Próba metalu szlachetnego

W przemyśle jubilerskim zawartość metalu szlachetnego w wyrobach określa się próbą metalu.

Pod pojęciem próby metalu szlachetnego rozumie się stosunek ciężaru metalu szlachetnego zawartego w stopie do całkowitego ciężaru stopu. Obecnie najbardziej popularny jest układ metryczny, wyrażany z dokładnością do 1/1000. Czysty metal szlachetny ma próbę, 1000/1000 czyli 1,000.

Wyrób odpowiada danej próbie, gdy zawartość metalu szlachetnego w stopie jest nie mniejsza od ustalonej dla konkretnej próby. Wyroby z metali szlachetnych, oznaczane są cechą probierczą, właściwą dla metalu szlachetnego i próby którą posiadają.

Próba metalu szlachetnego
Próba metalu szlachetnego
Obliczanie próby stopu
Próba metalu szlachetnego
Obliczanie zawartości czystego metalu w stopie
Próba metalu szlachetnego
Obliczanie żądanej próby stopu.
Obliczenia złotnicze

Przeliczanie prób na układ metryczny

Układ metryczny wypiera w coraz większym stopniu, powszechnie stosowane jeszcze do niedawna w złotnictwie, inne jednostki miar określające próby metali szlachetnych.

Prawie do końca XIX wieku próbę złota wyrażano w bardzo popularnych wówczas jednostkach, nazywanych karatami. W dawnej Rosji do określania prób złota, srebra i platyny, używano złotników, a inną zapomnianą i niestosowaną obecnie próbą opisującą srebro był łut.

Znajomość zasad przeliczania nieużywanych obecnie próby metali szlachetnych na aktualnie szeroko wykorzystywany system metryczny i odwrotnie, może być niekiedy dość przydatną umiejętnością.

Przeliczanie prób na układ metryczny
Przeliczanie prób na układ metryczny
Zamiana łutów na części tysięczne
Przeliczanie prób na układ metryczny
Zamiana karatów na części tysięczne
Przeliczanie prób na układ metryczny
Tabela nr 32-1
Tabela. Przeliczenie prób.
Przeliczanie prób na układ metryczny
Przeliczanie prób na układ metryczny
Zamiana złotników na części tysięczne
Przeliczanie prób na układ metryczny
Uncja troy
Obliczenia złotnicze

Obliczanie ciężaru właściwego


Ciężar właściwy opisywany jest wzorem;

Wzór

gdzie; „γ” to ciężar właściwy wyrażany w g/ml (gramach na mililitr) lub g/cm3 (gramach na centymetr sześcienny), „P” to ciężar przedmiotu w g (gramach), „V” to objętość przedmiotu w ml (mililitrach) lub cm3 (centymetrach sześciennych).

Znajomość tego wzoru daje nam możliwość wyliczenia objętości przedmiotu zgodnie z przykładami poniżej.

Przykład 1.

Oblicz objętość zlewka złota o ciężarze 10 000 g przy znanym ciężarze właściwym złota równym 19,3 g/cm3.

Rozwiązanie.

Pod wzór na ciężar właściwy podstawiamy znane wartości i wyliczamy objętość zlewka;

Wzór

Przykład 2.

Oblicz ciężar i objętość blachy o grubości 0,5 mm, szerokości 11 cm i długości 17 cm.

Rozwiązanie.

Wyliczamy w pierwszej kolejności objętość blachy;

Wzór

następnie znając ciężar właściwy srebra, wyliczamy ciężar blach posługując się przekształceniem wzoru o postaci;

Wzór

Obliczanie ciężaru właściwego