Badania jakościowe metali szlachetnych na określenie zawartości czystego metalu szlachetnego w stopie lub w wyrobie są na stałe związane z probiernictwem.
Sprawdzenie zawartości metalu szlachetnego w stopie prowadzić można metodami takimi jak;
Na stronie bliżej zapoznać się można z metodą iglicową, jako powszechnie stosowaną w pracowniach złotniczych. Pozostałe metody badania stopów metali szlachetnych z uwagi na ich wykorzystywanie głownie przez placówki probiercze i laboratoria analityczne, zostaną omówione skrótowo.
Najprostszą metodą badania próby metali szlachetnych takich jak złoto, białe złoto, platyna, pallad i srebro jest badanie ich na kamieniu probierczym.
Jest to metoda przybliżona dość prosta, niezbyt kosztowna, mało czasochłonna i umożliwiająca sprawdzenie próby praktycznie w dowolnym czasie oraz co bardzo istotne, nieuszkadzającą badanego przedmiotu.
Precyzja pomiaru uzależniona jest od; odpowiednio wykonanego narysu, liczby iglic będących w dyspozycji, czasu trawienia narysów, jakości kamienia probierczego i cieczy probierczej oraz próby, liczby składników stopowych badanego stopu, a także od oświetlenia stanowiska roboczego, istotnym również jest doświadczenia badającego.
Dokładność badania jest największa dla złota o próbie od 0,500 do 0,700. Wówczas tolerancja błędu doświadczonego pracownika wynosić może około 0,005. Dla platyny daje się osiągnąć dokładność rzędu 0,010. Dla srebra od 0,010 do 0,030. Zatem jest to precyzja pomiaru w praktyce zadawalająca.
Aby to badanie można było wykonać, niezbędne są; kamień pobierczy, ciecz probiercza i iglice probiercze.
Poza wcześniej omówioną metodą przybliżoną analizy stopów metali szlachetnych, niekiedy zwłaszcza w laboratoriach probierczych, do oznaczenia zawartości metali szlachetnych wykorzystuje się metody analityczne.
Sposobów tych jest wiele w zależności od składu oraz rodzaju badanego stopu. Są to metody analizy chemicznej ilościowej takie jak; wagowe, miareczkowe, kalorymetryczne, elektrolityczne, spektrograficzne i polarograficzne, a także dość powszechnie używana metoda ogniowa tzw. kupelacyjna.
Z uwagi na mnogość tych metod i stosowanie ich głównie w laboratoriach probierczych nie będziemy tymi sposobami analizy stopów metali szlachetnych zajmować się szczegółowo. Dla przybliżenia ich sposobu wykonywania skrótowo opisane zostaną tylko metoda ogniowa i przez oznaczanie ciężaru właściwego.
