www.SrebrnyKruk.pl - Abc złotniczo-jubilerskie

Podstawowym warunkiem prawidłowego badania metali szlachetnych na kamieniu probierczym są ciecze probiercze. Przygotowywać je można we własnym zakresie ściśle przestrzegając ustalonych przepisów.

Materiałami używanymi do ich sporządzania są; kwas solny HCl ociężarze właściwym 1,19 g/cm³, kwas azotowy HNO₃ o ciężarze właściwym 1,41 g/cm³, kwas siarkowy H₂SO4 o ciężarze właściwym 1,83 g/cm³, woda destylowana H₂O, dwuchromian potasowy K₂Cr₂O₇, siarczan srebra Ag₂SO₄, azotan potasowy KNO₃, bromek potasowy KBr, jodek potasowy KJ, chlorek złotowy AuCl₃.

Główną cieczą probierczą jest woda królewska będąca mieszaniną kwasu solnego i azotowego oraz wody destylowanej, odmierzanych w naczyniu pomiarowym o pojemności do 50 cm³, później przelewana do pojemników. Mieszaninę tą pozostawia się w spoczynku na parę godzin po upływie, których może być już stosowana do badania na kamieniu probierczym.

Sporządzenie cieczy probierczej mającej w swoim składzie ciało stałe, odbywa się przez odważenie określonej ilość ciała stałego na precyzyjnej wadze aptekarskiej. Dalej wsypaniu go do naczynia, do którego następnie dodaje się odmierzoną przepisaną ilość rozpuszczalnika. Po zupełnym rozpuszczeniu ciała stałego, ciecz probiercza może być stosowana do badania metali szlachetnych.

Ciecze probiercze należy przechowywać w szczelnie zamykanych pojemnikach, w których korki – zamknięcia, wyposażone są w pręciki niedotykające dna o grubości od 4 do 5 mm. Grubość ta zapewnia, iż pręciki zachowają w sobie konieczną do badania ilość cieczy probierczej. W przypadku pojemników ze stężonym kwasem azotowym i wodą królewską, dla złota próby wyższej niż 0,850 oraz cieczy probierczych jodowych i bromowych, zaleca się stosowanie dodatkowego uszczelniającego zamknięcia. Pojemniki powinny być przechowywane razem w porcelanowej lub drewnianej kasetce w pojedynczych przegródkach, zabezpieczających przed przypadkowym ich rozlaniem i nagłymi skokami temperatur. Kasetkę należy przechowywać z dala od źródeł ciepła i promieniowania słonecznego, co chroni ciecze przed parowaniem i w konsekwencji zmianą ich składu chemicznego uniemożliwiającą ich wykorzystywanie.

Tabela załączona poniżej zawiera skład ilościowy i jakościowy cieczy probierczych używanych powszechnie w pracowniach złotniczych.

Tabela nr 30-2 — Tabela. Skład cieczy probierczych^30-2 ^30-3 ^30-4.

^30-2Można także przez rozcieńczenie określonej ilości wody królewskiej, przez taką samą ilość wody destylowanej, przygotować wodę królewską do badania stopów złota próby od 0,500 do 0,650.

^30-3Ciecz chromową przygotowuje się przez rozpuszczenie dwuchromianu potasowego w wodzie i następnie zachowując dużą uwagę dolanie po ściance naczynia, stężonego kwasu siarkowego.

^30-4Ciecz srebrową otrzymuje się z–chemicznie czystego srebra, np. 1 g rozpuszcza się w–stężonym kwasie siarkowym na gorąco. Po rozpuszczeniu srebra i–po ostygnięciu roztworu przelewa się go bardzo uważnie do wody destylowanej, powodując wytracanie trudno rozpuszczalnego w–wodzie siarczanu srebra pod postacią krystalicznego osadu. Po zlaniu roztworu znad osadu, przemywa się go zimną wodą, a–po przemyciu zadaje letnią wodą destylowaną i–pozostawia na noc i–następnie zlewa się znad osadu roztwór siarczanu srebra do pojemnika probierczego.