Wykorzystuje się tu fakt, iż metale te cechują się dużym ciężarem właściwym, inaczej nazywanym gatunkowym. Czyli liczbą wskazującą ile razy, dane ciało jest cięższe od równej mu objętości wody, albo liczbą określającą ciężar 1 ml danego ciała.
Badanie ciężaru właściwego wykonuj się specjalną wagą hydrostatyczną Mohra - Westphala lub precyzyjną wagą analityczną.
Analiza ta rozpoczyna się od trzykrotnego dokładnego zważenia stopu. Za pierwszym razem ważymy sam stop, za drugim razem po zawieszeniu go na cienkim druciku nad szalką wraz z drucikiem i trzeci raz, dokonujemy pomiaru wagi po całkowitym zanurzeniu stop wraz z drucikiem w naczyniu z wodą. Rezultatem tych pomiarów są wartości;
P1 – ciężar analizowanego ciała,
P2 – ciężar analizowanego ciała wraz drutem mierzony w powietrzu,
P3 – ciężar analizowanego ciała wraz z drutem mierzony w zanurzeniu w wodzie.
Stosując prawo Archimedesa mówiące o tym, iż ciało zanurzone w wodzie, traci na swoim ciężarze, tyle ile wynosi ciężar wypartej przezeń wody30-8, a ciężar właściwy jest to ciężar ciała podzielony przez jego objętość, wykorzystując wartości uzyskane w drodze trzech pomiarów, wyliczamy objętość V danego ciała. Różnica dwóch ostatnich wartości (P2 i P3) da nam objętość, zatem korzystając ze wzoru; P2 − P3 = V, uzyskujemy objętość badanego ciała.
Znając objętość ciała V i ciężar P1 możemy wyliczyć ciężar właściwy γ, korzystając przy tym ze wzoru;
Starannie wykonane badanie daje rezultaty umożliwiające rozpoznanie użytego metalu szlachetnego. Ciężar właściwy stopu wynoszący od 19 do 21,4 oznacza stop wykonany z niskopróbnej platyny bądź wysokopróbnego białego złota. W poniższej tabeli przedstawiono ciężar właściwy stopów złota i srebra.
