Mają niewyraźną łupliwość, barwy; czerwoną, żółtą, brązową, niebieską, zieloną i czarną. Cechują się fluorescencją silnie czerwoną dla spineli czerwonych i słabą czerwonawą lub zieloną dla niebieskich. Barwę nadają im domieszki żelaza, chromu, wanadu oraz kobaltu. Najbardziej poszukiwane są spinele o różnych odcieniach czerwieni. Ponieważ pozbawione są dwubarwności, bez większego trudu można je odróżnić nawet gołym okiem od rubinów. Nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „spina" – strzała i ma bezpośredni związek z ostrokrawędzistym kształtem jego kryształów.
Do kamieni tej grupy stosuje się określenia takie jak te niżej wymienione.
- Rubicell czyli spinel ognisty, niestosowany obecnie termin do kamieni o barwie żółtej, pomarańczowej lub brązowej.
- Spinel balas, niepoprawnie nazywany rubinem balasem używany w odniesieniu do okazów koloru bladoczerwonego.
- Pleonast inaczej cejlonit, nazwa spineli nieprzezroczystych zawierających żelazo o barwie ciemnozielonej do czarnej, gęstości od 3,63 do 3,90 g/cm3 i wzorze chemicznym (Mg, Fe)Al2O4.
- Hercynit wobec spinel żelazawych termin stosowany do kamieni z domieszką żelaza o kolorach ciemnozielonym bądź czarnym, gęstości 3,95 g/cm3, połysku szklistym i wzorze chemicznym Fe2+Al2O4.
- Gahnit w odniesieniu do spineli cynkowych o barwach niebieskiej, fioletowej, ciemnozielonej i czarniawej o gęstości od 4,00 do 4,62 g/cm3 i wzorze chemicznym ZnAl2O4.
- Gahnospine do kamieni zawierających cynk o odcieniu niebieskim bądź ciemnoniebieskim, połysku szklistym i wzorze chemicznym (Mg, Zn)Al204.
- Picotyt inaczej spinel cynkowy, okazy barwy brązowawej, ciemnozielonej, albo czarnej o gęstości 4,42 g/cm3 i wzorze chemicznym (Mg, Fe)(Al, Cr, Fe)2O4.
W handlu można także spotkać się z nazwami takimi jak; spinel almadyn, dla kamieni czerwonych z odcieniem fioletowym oraz spinel rubin, dla okazów ciemnoczerwonych. Spinele przyjęło się uważać za minerał samodzielny dopiero jakieś 150 lat temu, wcześniej traktowano go jako rubiny.
Spotykany jest w złożach aluwialnych27-3 wspólnie z rubinem i szafirem na obszarze Birmy, Sri Lanki, Afganistanu, Australii, Brazylii, Madagaskaru, Nepalu, Nigerii, Tadżykistanu, Tajlandii i USA. w Polsce niewielkie ilości spinelu znaleziono w piaskach złotonośnych okolic Złotoryi i w aluwiach Izery w Karkonoszach.
Można go pomylić z ametystem, chryzoberylem, piropem, szafirem, topazem, turmalinem i cyrkonem.
Okazy o wartości jubilerskiej uzyskuje się drogą syntezy od lat dwudziestych XX wieku. Spinele wykorzystuje się, jako imitacje licznych kamieni szlachetnych i ozdobnych, a zwłaszcza rubinów. Najczęściej szlifowane są szlifem owalnym. Syntetyczne spinele niebieskie wyróżniają się lepszą przezroczystością i barwą od kamieni naturalnych.
