www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Grupa beryli

Pozostałe kamienie z grupy beryli


Poza wcześniej omówionymi kryształami do grupy beryli zalicza się także inne kamienie cechujące się barwą żółtą, żółtozieloną, różową bądź będące bezbarwne, o wardość od 7,75 do 8 w sakli Mohsa, gęstość od 2,66 do 2,87 g/cm3, przezroczyste do nieprzezroczystych.


Są one zazwyczaj kruche tj. wrażliwe na nacisk, niewrażliwe na działanie chemicznych środków stosowanych w gospodarstwie domowym. Mają żywy szklisty połysk. Powszechnie stosowanym sposobem ich obróbki jest szlif schodkowy. Odmiany barwne w handlu określane są berylami z dodatkowym przymiotnikiem oznaczającymi kolor np. beryl zielony czy beryl złoty. Do tej grupy zaliczane są także te niżej wymienione kamienie.


Bixbit


Bixbit bądź biksbit nazywany także „czerwonym berylem”, „czerwonym szmaragdem” lub „szkarłatnym szmaragdem” o barwie agrestowej czerwieni, różowoczerwonej, pomarańczowoczerwonej, czerwonej do fioletowego, ma połysk szklisty.


kamienie-zdjecie-nr-27-22-A-beryle-bixbit
Zdjęcie. Bixbit.

Często traktowany jako samodzielna odmiana, spotykany w USA oraz podobno w Meksyku. Jego twardość w skali Mohsa wynosi od 7,5 do 8, sklad chemiczny to Be3(AlMn)2Si6O18, a gęstość 2,65 do 2,75 g/cm3.

Po raz pierwszy opisano go w 1904 roku, a jego nazwa (nadana przez niemieckiego mineraloga Alfreda Epplera) wzięła się od nazwiska znanego mineraloga Maynarda Bixby. Występuje niezwykle rzadko i wydobywany jest tylko w trzech kopalniach. Ceny które osiągają te kamienie przewyższają te, które są otrzymywane za szmaragdy będące wszak również berylami.

Kryształy są niewielkich rozmiarów, najczęściej nie większe niż 2 karaty. Do okazów o wysokiej jakości zalicza się te o pięknej malinowej barwie i bez widocznych gołym okiem inkluzji. Bywa szlifowany fasetkowo i kaboszonowo.


Beryl złoty


Beryl złoty, beryl złocisty o barwie od cytrynowożółtej do złotożółtej z rzadkimi inkluzjami, odbarwiający się w temperaturze 250oC.


kamienie-zdjecie-nr-27-22-B-beryle-beryl-zloty
Zdjęcie. Beryl złoty.

Zawiera śladowe domieszki tlenku uranu (wykazuje się nieznaczną promieniotwórczość) nadającą mu złocistożółtą barwę. Kryształy o zabarwieniu żółtym, iżółtozłocistym pod wpływem promieniowania ultrafioletowego wykazują niebieską fluorescencję.

Występuje w Namibii, Nigerii, Sri Lance, Zimbabwe i na Madagaskarze. Znajdywane są najczęściej kamienie o masie nieprzekraczającej 5 karatów. Największy znaleziony okaz ma masę 135.5 karata i przechowywany jest w Instytucie Smithsonian w Waszyngtonie.


Heliodor


Heliodor, o kolorze jasnożółto-zielonym, niekiedy nieuważany za samodzielną grupę, został odkryty w 1910 r. w Namibii.


kamienie-zdjecie-nr-27-22-C-beryle-heliodor
Zdjęcie. Heliodor.

Kamienie o żółtym oraz zielonożółtym odcieniu praktycznie są nie do odróżnienia od beryla złotego i zaliczane są do nich jako okazy o słabej barwie. Spotykany jest w Namibii, Brazylii i na Madagaskarze.

Odcień zielonkawożółty zawdzięczają pewnej zawartości żelaza. Nazwa heliodor pochodzi od dwóch greckich słów: „helios” - słońce i „dore”, co oznacza złocisty, jasnożółty.

Masa kamieni obrobionych wynosi zazwyczaj od 3 do 5 karata, okazy większe spotykane są sporadyczne. W British Museum (Londyn) znajduje się kamień oszlifowany o masie 82,3 karata, a w  Royal Ontario Museum (Toronto) cięty schodkowo kryształ o masie 78,8 karata.


Goshenit


Goshenit, bezbarwny kamień znajdywany w USA, Rosji, Meksyku, Kanadzie, Chinach i Brazylii. Nazwa pochodzi od miejsca jego występowania tj. Goshen w USA.


kamienie-zdjecie-nr-27-22-D-beryle-goshenit
Zdjęcie. Goshenit.

Po oszlifowaniu i podłożeniu pod niego srebrnej bądź zielonej metalizowanej foli wykorzystywany jest jako imitacja diamentu lub szmaragdu. Posiada ciekło-gazowe inkluzje o nieregularnych kształtach lub w postaci rurek ułożonych równolegle wzdłuż ścian słupa.

Bezbarwny beryl był niegdyś używany w szkłach do okularów. Jest prześwitujący do przeźroczystego i ma kolor biały lub jest przeźroczysty.


Morganit


Morganit nazywany inaczej worobiewit, o barwie subtelnej różowej do fioletowej i łososiowej z rzadkimi inkluzjami. Zabarwienie kryształów pochodzi od domieszek cezu, litu, rubidu i manganu.


kamienie-zdjecie-nr-27-22-E-beryle-morganit
Zdjęcie. Morganit.

Odkryty został w 1911 r. w okręgu San Diego w Kalifornii (USA). Nazwa pochodzi od nazwiska kolekcjonera minerałów J.P. Morgana, natomiast nazwa worobiewit wzięła się od nazwiska rosyjskiego mineraloga W.I. Worobiewa.

Zdarzają się w jego wnętrzu inkluzje w formie wrostków, zwykle jedno lub dwufazowych oraz liczne wrostki biotytu, muskowitu, pirytu i rutylu (dające efekt kociego oka).

Największe kolekcjonerskie okazy osiągają masę około 5 kg, a kryształy jubilerskie zazwyczaj mniej więcej 5 karatów. Znajdowany jest w Afganistanie, Brazylii, Chinach, USA, Mozambiku, Namibii, Zimbabwe oraz na Madagaskarze.

Po podgrzaniu do około 400oC, można polepszyć barwę okazów gorszej jakości.


Ponieważ kryształy z grupy beryli wyróżniają się duża ilością barwnych odmian, można je pomylić z bardzo wieloma kamieniami szlachetnymi.

Kamienie o zabarwieniu zielonkawym po podgrzaniu do temperatury od 400 do 500oC zmieniają kolor na niebieski, taki jak akwamarynu.

Odróżnienie zielonego berylu od szmaragdu jest bardzo trudne, a gołym okiem wręcz niemożliwe dlatego też przyjęto, iż zielone beryle zabarwione chromem każdorazowo traktuje się jak szmaragdy.


Pozostałe kamienie z grupy beryli - www.srebrnykruk.pl