Bardzo ważnym zadaniem gemmologii jest nadanie jednoznacznych nazw i określeń kamieniom szlachetnym i ozdobnych. Jest to niezmiernie istotne w sytuacji ich metrologicznej oceny.
W nazewnictwie kamieni szlachetnych i ozdobnych zgodnie z międzynarodowymi ustaleniami zalecanymi przez CIBJO tj. Międzynarodowe Zjednoczenie Biżuterii, Wyrobów Srebrnych, Diamentów, Pereł i Kamieni, powinno przestrzegać się określonych zasad.
- Nazwy powinny być używane w pełnym brzmieniu, bez stosowania skrótów.
- Nazwy stosowane w obrocie handlowym powinny odpowiadać nazwom naukowym, odpowiednich minerałów lub substancji pochodzenia organicznego. Zasada ta ma zastosowanie także do kamieni nowo wprowadzanych na rynek.
- Nazwy powinny jednoznacznie określać dany kamień. Niedopuszczalne jest używanie tej samej nazwy w odniesieniu do więcej niż jednego rodzaju kamienia.
- Stosowanie określenia „kamień półszlachetny” jest niedopuszczalne gdyż może ono powodować w obrocie handlowym dużą swobodę interpretacji.
- Dopuszcza się w nazewnictwie kamieni szlachetnych i ozdobnych oraz syntetycznych, używanie dodatkowych określeń opisujących ich właściwości optyczne.
- W nazwie kamieni zezwala się na używanie nazw geograficznych, jako miejsca ich występowania, wyłącznie dla odmian kamieni o dokładnie ustalonej barwie.
- Kamienie o sztucznie zmienionej barwie np. przez podgrzewanie lub naświetlanie powinny być oznaczane właściwą im nazwą mineralogiczną w przypadku, gdy barwa jest porównywalna z barwą odmiany. Niedopuszczalne jest używanie określeń niejednoznacznych bądź obcojęzycznych.
- Diamenty (brylanty) o sztucznie zmienionej barwie za pomocą naświetlania bądź napromieniowania w nazwie powinny zawierać stwierdzenie: „barwa zmieniona przez …”.
W celu ułatwienia zrozumienia nazewnictwa orasz podziału na kamienie szlachetne i ozdobne, można także spróbować zdefiniować pojęcie kamieni jubilerskich rozumianych, jako wszelkie substancje stosowane po właściwym ukształtowaniu do osadzenia w biżuterii, a także w innych wyrobach jubilerskich. Kamieniami jubilerskimi mogą być materiały naturalne takie jak; kamienie szlachetne, kamienie ozdobne czy substancje organiczne oraz produkty sztuczne. Osobnymi grupami kamieni jubilerskich są kamienie składane np. dublety czy tryplety, zbudowane z dwóch lub więcej części z których jedna jest zazwyczaj pochodzenia naturalnego, a pozostałe sztuczne bądź syntetyczne oraz kamienie rekonstruowane będące wynikiem sprasowania lub sklejenia drobnych kawałków kamieni naturalnych. Do kamieni jubilerskich zalicza się także imitacje naśladujące swym wyglądem zewnętrznym inne kamienie jubilerskie.
