www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Trybowanie

Klepanie na modelach


Metoda ta stosowana może być do wykonywania dużych przedmiotów dekoracyjnych oraz rzeźb i płaskorzeźb z mosiądzu, miedzi, aluminium, a także ze stali nierdzewnej. Jest to sposób dość złożony składający się z wielu operacji.


Na technikę klepania na modelach składają się niżej opisane operacje.

  • Wytworzenie gipsowego modelu o naturalnej wielkości, służącego do odtworzenia elementów przedmiotu w formie negatywowej.
  • Wykonanie w oparciu o model gipsowy, modeli cementowych. W przypadku skomplikowanych detali modele odlewa się z babbitu13-7.
  • Przygotowanie płatów blachy o wielkościach odpowiadających klepanym elementom. Przy szacowaniu ilości materiału należy uwzględnić rozciąganie i wciąganie metalu. Grubość blach mosiężnych, miedzianych i aluminiowych powinna mieścić się w przedziale od 1 do 2 mm, natomiast dla blach stalowych około 0,5 mm.
  • Mosiądz, miedź i stal przed klepaniem należy zmiękczyć wyżarzaniem i usunąć następnie możliwe przebarwienia. Aluminium nie wymaga przygotowawczego zmiękczania.
  • Blachę mocuje się sznurkami oraz zaciskami na modelu i klepie wykorzystując młotki gumowe, drewniane, tekstolitowe, a także ołowiowe. Najgłębsze elementy formowane są młotkami drewnianymi. Przy bardzo skomplikowanych elementach ozdobnych stosuje się rozcinanie blachy, bądź wycinanie nadwyżki materiału niemożliwego do wciągnięcia. Miejsca takie następnie łączy się napawaniem13-8, a spoiny obrabia stalowym młotkiem.
  • Niejednokrotnie wymagane jest w celu usunięcia utwardzenia metalu międzyoperacyjne wyżarzanie metalu. Mosiądz, miedź i stal nagrzewa się do ciemnoczerwonego żaru, a aluminium wyżarza się z wielką ostrożnością do momentu, w którym kreski wcześniej wykonane mydłem na powierzchni blachy, nie zaczynają czernieć.
  • Po wstępnym wyklepaniu i wyżarzeniu ponownie nakłada się blachę na model i w drugim klepaniu uzyskuje precyzyjne odwzorowanie modelu. Gdy wymaga tego złożoność modelu wyżarzanie i klepanie powtarza się wielokrotnie, aż do uzyskania żądanego efektu.
  • Kolejną operacją wykonywaną na modelu jest „doszczelnienie”, czyli cyzelowanie puncami modelu unieruchomionego na podkładzie z masy smołowej13-9. Zabieg ten nadaje wyrobowi ostateczny kształt wyostrzając rzeźbę i fakturę.
  • Następnie ostrożnie odcinając oraz opiłowując dopasowuje się na styk i łączy spawając krawędzie każdej części wyrobu. Powstałe spoiny spawalnicze należy oczyścić, a ewentualne deformacje wyrobu usunąć prze wyginanie i przeklepanie na specjalnych narzędziach takich jak podpórki bądź gładziki zastępujące kowadło.
  • Zabiegiem finalnym jest montaż elementów na przygotowanym uprzednio stalowym szkielecie. Aby to wykonać należy do poszczególnych części na ich wewnętrznej stronie dospawać specjalne wykonane z tego samego materiału klamry służące do mocowania. Stalowy szkielet łączy się z klamrami z metali kolorowych wykorzystując tekstolitowe przekładki eliminujące powstawanie korozji.

13-7Babbit, to stop o zawartości; od 83 do 88 % cyny, 8 do 10 % antymonu, 3 do 6 % miedzi i 0,5 % ołowiu

13-8Napawanie metoda pokrywania wyrobów metalowych warstwą metalu, techniką spawania przy równoczesnym topieniu podłoża.

13-9Masa smołowa używana w klepaniu blachy na modelach, to mieszanina masy bitumicznej, kalafonii i masy formierskiej.


Klepanie na modelach - www.srebrnykruk.pl