Złoto, srebro, platyna i pozostałe platynowce tj. pallad, ruten, rod, osm i iryd zaliczane są do metali szlachetnych i wydziela się je, jako podgrupę z grupy metali nieżelaznych. W jubilerstwie szerokie zastosowanie znalazły złoto, srebro, platyna i ostatnio pallad. Cechą wspólną metali szlachetnych jest ich odporność chemiczna.

Iryd nazwa łacińska iridium, symbol chemiczny Ir, jego temperatura topnienia wynosi 2443 ^oC, temperatura wrzenia 4428 ^oC, gęstość 22,6 g/cm³. Wyglądem przypomina cynę ale jest niezwykle twardy i kruchy o szaroniebieskiej barwie. Duża twardość irydu czyni go metalem trudnoskrawalnym. Po podgrzaniu do białego żaru z trudem poddaje się obróbce przez kucie. Łatwo się poleruje upodabniając się w tedy wizualnie do stali. Nie rozpuszczają go kwasy ani ługi, nie działa na niego również woda królewska. w przyrodzie spotykany jest w rodzimych stopach z platyną i osmem, pozyskuje się go także z surowej platyny. Odkryto go w 1804 roku.

Iryd w stopie w stosunku 1 do 9 z platyną używany jest do wytwarzania tygli i naczyń laboratoryjnych^2-29 oraz precyzyjnych przyrządów pomiarowych a także narzędzi chirurgicznych. Ostatnio zaczęto go także wykorzystywać w jubilerstwie.

Osm nazwa łacińska osmium, symbol chemiczny Os, jego temperatura topnienia wynosi 3033 ^oC, temperatura wrzenia 5012 ^oC, gęstość 22,6 g/cm³. Jest jednym z najtwardszych i najcięższych metali. Ma niebieskoszarą barwę o silnym połysku. Nie wchodzi w reakcje z kwasami i zasadami. Łatwo się utlenia, topiąc go trzeba dodawać substancje utrudniające utlenianie. Przy topieniu wydziela trujące opary. w przyrodzie występuje bardzo rzadko jest spotykany zazwyczaj w rudach platyny i irydu. Odkryto go w 1803 roku.

Używa się go w stanie czystym, jako dodatku stopowego do stopów platyny, aby zwiększyć ich twardość i odporność chemiczną. w stopie z platyną produkuje się z niego końcówki piór wiecznych, standardowe odważniki i styczniki elektryczne. w jubilerstwie wykorzystuje się stopu o składzie od 0,5 do 10% osmu i od 90 do 95% platyny jako bardzo twardego i ciągliwego materiału. Tlenek osmu używany jest w daktyloskopii do pobierania odcisków palców.

Pallad nazwa łacińska palladium, symbol chemiczny Pd, jego temperatura topnienia wynosi 1554 ^oC, temperatura wrzenia 2963 ^oC, gęstość 12,4 g/cm³. Jego barwa sytuuje go pomiędzy srebrem a platyną, jest ciemniejsza od srebra i jaśniejsza od platyny. Rozpuszcza się w kwasie azotowym i wodzie królewskiej, nie reaguje z wodą i powietrzem. Jest metalem łatwo poddającym się obróbce przez kucie i walcowanie można z niego wyciągać druty o bardzo małych średnicach. Nie reaguje tak jak srebro (nie ciemnieje) z siarkowodorem zawartym w zanieczyszczonym powietrzu. Bardzo dobrze absorbuje gazowy wodór, w stosunku objętościowym 850 części wodoru na jedną część palladu. w naturze występuje niezmiernie rzadko w stanie czystym a najczęściej, jako domieszka w rodzimych stopach platyny, złota i innych metali. Odkryto go w 1804 roku.

Wykorzystywany jest do produkcji biżuterii zazwyczaj w stopach ze srebrem lub niklem oraz w stopach ze złotem odbarwiając je i tworząc jeden z rodzajów złota białego. Dodaje się go do platyny dla zwiększenia jej wytrzymałości i twardości oraz w celu rozjaśnienia barwy a także ożywienia połysku. Jest również dodatkiem do białego złota, przy czym już 17 % palladu w stopie złota skutkuje jego całkowitym odbarwieniem. Stop palladu ze srebrem ma barwę białą a stop zawierający ponad 17 % palladu jest niewrażliwy na działanie czynników atmosferycznych i nie czarnieje w kontakcie z siarkowodorem.

Palladu stosowanego do niedawna jako dodatek stopowy, ostatnio zaczęto używać go w złotnictwie jako samodzielny metal. Cechuje się on łatwością obróbki, miłą dla oka barwą i ciężarem właściwym o połowę mniejszym od porównywalnych stopów platyny. Stał się pożądanym materiałem do wyrobu bransolet zegarkowych, pierścieni, brosz czy też papierośnic i pudernic.

Zgodnie z międzynarodowymi ustaleniami zalecaną próbą palladu do wyrobów złotniczych jest próba 0,950 w Polsce zgodnie z przepisami probierczymi obowiązują próby 0,850 i 0,500.

W związku z temperaturą topnienia palladu równą 1400 ^oC do pracy z nim wykorzystuje się palniki tlenowo-gazowe albo piece elektryczne. Stapia się go z niedużą ilością boraksu. Na stopionym i wyżarzanym palladzie i jego stopach wytwarza się cienka stalowoniebieska powłoka tlenku palladu. Obróbka termiczna palladu odbywa się na podobnych zasadach jak stopów srebra. Temperatura wyżarzania stopów palladu nie może być większa niż 1200 ^oC .

Platyna nazwa łacińska platinium, symbol chemiczny Pt, jej temperatura topnienia wynosi 1772 ^oC, temperatura wrzenia 4170 ^oC , gęstość 21,4 g/cm³. Jest metalem kowalnym o srebrzystobiałej błyszczącej barwie z odcieniem niebieskawym. w kontakcie z powietrzem nawet po podgrzaniu do bardzo wysokich temperatur zachowuje pierwotne cechy. Nie reaguje z większością kwasów poza kwasem selenowym oraz wodą królewską, które ją rozpuszczają.

W przyrodzie jest spotykana rzadko, występuje w formie samorodków, najczęściej w formie ziaren niekiedy większych bryłek. Zazwyczaj zanieczyszczona jest domieszkami metali takich jak żelazo (od kilku do 20%) lub inne platynowce tj. iryd, pallad, osm, ruten i rod. Występuje także, jako zanieczyszczenie rud niklu i miedzi. Platyna rodzima występuje także w naturalnym stopie z irydem - platynoiryd. Praktycznie jedynym minerałem zawierającym platynę jest sperylit.

Wykorzystywana była już w starożytnej w Grecji i Rzymie, jako stop metali, które zazwyczaj z nią współwystępują. Znali ją także Indianie prekolumbijscy a w europie pierwsze zmianki o jej wykorzystaniu pochodzą z XVI wieku. Wyodrębniono ją po raz pierwszy w XIX wieku.

Platyna wykorzystywana jest w produkcji przyrządów i naczyń laboratoryjnych. W jubilerstwie jest stosowana do wytwarzania biżuterii w stopie o składzie 0,95 części platyny i 0,05 części miedzi. Do osadzania brylantów stosuje się jej stop ze srebrem o zawartości platyny od 15 do 30%. Można ją używać do apreturowania^2-30 mosiądzów. Nadając im w ten sposób barwę i połysk zbliżone do stali a otrzymana w ten sposób powłoka jest niezwykle trwała. Przedmioty metalowe można pokrywać platyną metodami galwanicznymi. Chlorek platynowy roztarty z olejem terpentynowym służyć może do platynowania szkła i porcelany, która po wypaleniu tworzy metaliczną, trwałą i ozdobną warstwę platyny.

Barwa cynowobiała o połysku metalicznym, nieprzezroczysty. Występuje w RPA, Rosji, Kanadzie, USA. Wykorzystywany do pozyskiwania platyny zawiera jej do 56 %.

Stopy platyn z uwagi na jej dużą temperaturę topnienia sporządzane są praktycznie tylko z metali szlachetnych takich jak; iryd osm, pallad czy złoto a z metali nieszlachetnych używa się wyłącznie miedź i nikiel. Pallad dodany do platyny podnosi jej twardość oraz wytrzymałość i rozjaśnia barwę stopu platyny. Nawet nieznaczna ilość irydu wynosząca około 2 % ogromnie podnosi twardość platyny i odporność na działanie czynników chemicznych. Stopy platyny mające w swoim składzie od 25 do 30 % irydu są nierozpuszczalne nawet w gorącej wodzie królewskiej.

Złote stopy stomatologiczne czasami zawierają 5 % platyny zwiększającej twardość i sprężystość tych stopów. Do oprawy kamieni szlachetnych w jubilerstwie wykorzystuje się stopy platyny ze srebrem cechujące się większą twardością, ciągliwością i jasnością niż czysta platyna. Stopy takie dobrze się obrabia, ale gdy srebro stanowi ponad 65 % ich składu, atakowane są przez związki siarki – siarkowodór. Stopy platynowo-srebrowe zawierające poniżej 5 % platyny są roztwarzane zupełnie przez kwas azotowy. Stopy platynowo-srebrowe zawierające 35 % platyny stosowano jakiś czas temu w stomatologii i znano pod nazwą platynoidów.

Miedź dodana do platyny bardzo podnosi jej twardość. w ilości nie większej niż 40 % nie zmienia przy tym jej barwy. Dodatek miedzi w ilości 50% zabarwia stop platyny na żółto a w 70 % na czerwono.

W złotnictwie zazwyczaj stosuje się platynę o próbie 0,950. Przygotowując stopy platyny szczególnie te z palladem i irydem zaleca się stopienie w pierwszej kolejności metali domieszkowych i późniejsze ich dodanie do stopionej platyny. Zapewnia to dużą jednorodność sporządzonych tym sposobem stopów.

Odpadki stopów platyny bardzo trudno bezpośrednio przerabia się na materiał przydatny do obróbki mechanicznej. Wyłącznie odpadki o najwyższej czystości i opiłki po długim przetapianiu umożliwiają uzyskanie przydatnego metalu. w dużej temperaturze topienia platyny nieznaczne ilości zanieczyszczeń mogą się utlenić i unieść na powierzchni stopu. Daje się je usunąć przez wrzucenie małych kawałeczków azbestu, do których tlenki te przywierają a po wystudzeniu stopu oddzielają od niego razem z azbestem.

Rod nazwa łacińska rhodium, symbol chemiczny Rh, jego temperatura topnienia wynosi 1966 ^oC, temperatura wrzenia 3695 ^oC, gęstość 12,4 g/cm³. Jest metalem twardym i kruchym, trudnym do obróbki w czasie żarzenia uzyskuje niewielką plastyczność. Nie reaguje z wodą, powietrzem oraz kwasami i ich mieszaninami. Za to wchodzi w reakcje z mocnymi zasadami. w stopach z miedzią, ołowiem oraz cynkiem poddaje się działaniu kwasów. Barwa i połysk rodu są zbliżone do aluminium i można je zdefiniować raczej, jako jasno srebrzyste lub lśniące srebrzystoszare. Rod jest bardzo rzadkim pierwiastkiem w stanie wolnym występuje przede wszystkim w rudach innych platynowców oraz w rudach siarczkowych żelaza, chromu i niklu. Charakteryzuje się dużym, bo mającym 80% współczynnikiem odbijania światła, co wykorzystywane jest w produkcji luster optycznych i reflektorów. Odkryto go w 1803 roku.

Rod w jubilerstwie jest wykorzystywany, jako pokrycie galwaniczne biżuterii. Do skutecznego zabezpieczenia wyrobów jubilerskich wystarczy już warstwa o grubości zaledwie 0,1 mm.

Ruten nazwa łacińska ruthenium, symbol chemiczny Ru, jego temperatura topnienia wynosi 2382 ^oC, temperatura wrzenia 4150 ^oC, gęstość 12,3 g/cm³. Odkryty w 1884 roku. Jest metalem wizualnie bardzo zbliżonym do platyny, ale różni go kruchość i twardość. Charakteryzuje się dużą odpornością na działanie kwasów nie reaguje też z wodą królewska. z powietrzem nie reaguje nawet po ogrzaniu do temperatury czerwonego żaru. Po ogrzaniu reaguje z siarką, fosforem, fluorem i chlorem. Występuje najczęściej, jako domieszka osmu i irydu.

Stopy rutenu charakteryzują się twardością i wytrzymałością. w stopach z platyną lub palladem wykorzystuje się go w jubilerstwie i stomatologii a z molibdenem staje się nadprzewodnikiem. Wykorzystywany jest też w produkcji stalówek piór wiecznych a jego związki stosuje się, jako katalizatory reakcji organicznych.

Srebro nazwa łacińska argentum, symbol chemiczny Ag, o temperaturze topnienia wynoszącej 962 ^oC, temperaturze wrzenia 2163 ^oC, gęstości 10,5 g/cm³. Jest to metal szlachetny barwy białej o silnym połysku oraz najwyższej z pośród metali zdolności odbijania światła^2-31. Wyróżnia się wspaniałą plastycznością^2-32, podatnością obróbce i polerowaniu. Jest twardsze od złota, ale miększe niż miedź. z uwagi na miękkość srebro w celu utwardzenia, stosuje się w stopach z miedzią^2-33. Nie utlenia się w temperaturze normalnej i po podgrzaniu. w stanie płynnym absorbuje tlen z powietrza i krzepnąc oddaje go wydając przy tym charakterystyczny dźwięk nazywany „parskaniem” bądź „trzaskaniem”. Spotykane ściemnienie przedmiotów ze srebra jest wynikiem osadzania się na nim czarnego związku srebra z siarką lub siarkowodorem.

Rozpuszcza się w kwasie azotowym i gorącym kwasie siarkowym, nie wchodzi w reakcję z ługiem żrącym nawet w stanie parowania. Jest dobrym przewodnikiem ciepła i elektryczności. Posiada także właściwości sterylizujące, drobnoustroje giną po zetknięciu się z nim.

Srebro występuje w naturze w postaci rodzimej, ale jego głównym źródłem są rudy miedzi, miedzi z niklem, złota, ołowiu, i ołowiu z cynkiem.

Było powszechnie używane w wyrobach artystycznych już w starożytności, choć zostało odkryte później niż złoto. w rzemiośle artystycznym jest wykorzystywane w jubilerstwie do wytwarza szerokiej gamy wyrobów takich jak biżuteria, zastawa stołowa, sztućce i wiele innych.

Stosowane metody obróbki srebra to m.in. wyklepywanie, grawerowanie czy też technika niello. Czyste srebro w formie cienkich drutów wykorzystuje się w technice filigranu i do inkrustowania. Srebro stanowi główny składnik lutów twardych o najwyższej, jakości, używanych do lutowania srebra, miedzi i mosiądzu. Używane jest, jako rozjaśniający barwę dodatek stopowy do złota, platyny i palladu. Stopom złota nadaje zielony odcień.

Srebro wykorzystuje się w praktyce do wytwarzania przedmiotów tylko, jako stopy z miedzią, polepszającą właściwości takie jak twardość, wytrzymałość a także, jakość odlewów. Z rzadka do stopów srebra dodaje się cynę, która w nieznacznych ilościach podnosi ciągliwość a także miękkość. Jednakże do wykonywania stopów srebrowo-cynkowych potrzeba dobrze prowadzonej obróbki cieplnej w dłuższym czasie^2-34. o wiele częściej można spotkać się ze stopami trójskładnikowymi srebrowo-miedziowo-nikolowymi^2-35, zawierającymi nie więcej niż 2,5 % niklu o przepięknej jasnej barwie. Wykonuje się je zazwyczaj ze stopu pośredniego miedziowo niklowego, odtlenianego fosforkiem miedzi albo brązem manganowym.

Stopy srebra przygotowuje się z czystych metali przestrzegając zasad takich jak; odlewanie ich do żelaznych wlewaków o grubych ścianach, szybkie studzenie oraz kucie na gorąco.

Dość często w trakcie wykonywania stopów pomimo przestrzegania ustalonych zasad pojawiają się w nich wady. Wzdymki powstające podczas wyżarzania blachy bądź innej obróbki przedmiotu a także niebieskie plamy uwidaczniające się w trakcie polerowania ukończonych przedmiotów. Wady te są powodowane własnościami chemicznych miedzi i srebra. Stopione czyste srebro absorbuje tlen atmosferyczny^2-36, oddawany następnie w czasie jego zastygania. Procesowi temu towarzyszy charakterystyczny odgłos „parskania”. Stopiona miedź także absorbuje tlen zatrzymując go w sobie, jako związek chemiczny nazywany tlenkiem miedziawym Cu₂O^2-37 rozpuszczającym się w stopionej miedzi. w stanie stałym tlenek miedziawy jest nierozpuszczalny. Stąd w stopie po skrzepnięciu znajdują się nie tylko kryształy miedzi a także wydzielony tlenek miedziawy.

Miedź stopiona ze srebrem pochłania tlen ze stopionego srebra, który przechodzi w tlenek miedziawy powstający w tym, większej ilości im dłuższy jest czas topienia. Przeciwdziała to zjawisku „parskania”. Tlenek miedziawy jest niekorzystny dla stopów srebra z uwagi na swą twardość i kruchość. w wysokopróbnych stopach srebra powyżej próby 0,935 wytwarza się tlenek miedziowy CuO^2-38.

Stapiając srebro z miedzią o dużej zawartości tlenku miedziawego bądź przy zbyt długim czasie stapiania, wewnątrz stopu wytwarzają się puste przestrzenie zawierające tlen. Bądź też mamy do czynienia ze zjawiskiem wydzielania się tlenku miedziawego w formie pasów lub siatki. w takcie walcowania i żarzenia stopu o pustych przestrzeniach, powstają wzdymki. w stopach z tlenkiem miedziawym wytworzonym w formie siatki tworzą się nierówności walcowanej blachy a z tlenkiem w formie pasów w czasie polerowania uwidaczniają się niebieskie plamy.

By przeciwdziałać wadom stopów srebrowych, topienie ich powinno być prowadzone pod pokrywą węgla drzewnego a sam proces topienia powinien być możliwie jak najkrótszy. Stopy srebrowo-miedziowe zanim zostaną odlane należy odtleniać mocnym środkiem odtleniającym takim jak; fosforek miedzi, brąz magnezowy czy brąz krzemowy. Na 1 kg stopu przygotowanego z czystych metali dodaje się 1 g 10 % fosforku miedzi a gdy przetapiamy złom srebrny na 1 kg stopu dodaje się od 5 do 10 g środka odtleniającego.

Za temperaturę w najwyższym stopniu odpowiednią do odlewania przyjęto 1100 ^oC . Przygotowując stopy przeznaczone do obróbki mechanicznej, odlew wykonuje się przy niezbyt dużej temperaturze a formę zalewa się bez pośpiechu, wystrzegając się sfalowania zlewka.

Złoto nazwa łacińska aurum, symbol chemiczny Au, temperatura topnienia wynosi 1063 ^oC, temperatura wrzenia 2970 ^oC, gęstość 19,3 g/cm³. Charakteryzuje się doskonałą ciągliwością oraz plastycznością można je przewalcować na blachę o grubości 0,1 mikrometra i wyciągnąć drut o średnicy 0,00009 mm. Złoto jest metalem miękkim i dlatego wykorzystuje się je pod postacią stopów ze srebrem oraz miedzią, czyli metali twardszych od niego. Czyste złoto ma bardzo duży skurcz odlewniczy. Jego stopy są tej wady zazwyczaj pozbawione. Jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła a także elektryczności, niewiele ustępując przy tym srebru.

W powietrzu nawet po podgrzaniu nietulenia się, nie oddziałuje na nie kwasy siarkowy, solny, azotowy ani ługi żrące. Rozpuszcza się w gorącej wodzie królewskiej i kwasie selenowym oraz rtęci tworząc amalgamat. Właściwość ta wykorzystywana jest do oddzielania kruszcu z piasków złotonośnych i przy afinacji^2-39 oraz w technice złocenia ogniowego.

Złoto w czystej metalicznej postaci ma barwę żółtą, jego stopy w zależności od składu mają różne odcienie i tak dodatek miedzi daje czerwony odcień, srebra – zielonkawy, platyna – rozjaśnia, w niewielkiej ilości złoto blednie a przy dużej odbarwia się upodobniając pry tym do platyny i staje się tzw. „białym złotem”. Barwę niebieskawą a także szarawą nadaje złotu żelazo a pallad odcień brunatny oraz brązowy. Złoto występuje w stanie rodzimym w formie piasku, drobnego pyłu, mniejszych lub większych grudek – samorodków. w Argentynie i Australii znajdowano samorodki o masie od 60 do 90 kg. Samorodne złoto to w zasadzie jego naturalny stop ze srebrem zawierający go od 1 do 40 % oraz nieznaczne ilości miedzi, żelaza lub innych metali. Złoto znajdowane jest w złożonych skał zawierających jego znikome ilości. Rudy złota nazywane żyłowymi częstokroć odnajdywane są razem z kwarcami bądź siarczkami takimi jak piryt zwanym „złotem głupców”. Spotyka się je także w wielu minerałach oraz czasami w stopach z miedzią, ołowiem i rtęcią.

Złoto od najdawniejszych czasów służyło do wytwarzania wszelkiego rodzaju ozdób, biżuterii i przedmiotów dekoracyjnych oraz wybijania monet i medali. Wykorzystywano je do złocenia metalowych i niemetalowych przedmiotów. w formie niezwykle cienkich folii (prześwieca wówczas niebieskawo zieloną barwą) nazywane „złotem listkowym” wykorzystywane jest do złocenia techniką przylepiania. Wykonuje się także z niego luty do łączenia złota i platyny.

Aby zwiększyć twardość i wytrzymałość oraz uzyskać żądaną barwę bądź zmniejszyć wartość złota, stapia się go z innymi metalami. Ta domieszka do metali szlachetnych nazywana jest w terminologii złotniczej „ligurą” albo „ligaturą”. Zgodnie z polskim prawem probierczym do złota dodawać można; srebro, miedź, cynk, nikiel oraz pallad. Platyna występująca w stopie złota uważana jest, jako metal o tej samej wartości, co złoto.

Najczęściej wykonywane stopy złota z miedzią, przyjmują kolory od jasnozielonego przez żółty do czerwonego. Barwa ta zależna jest od wzajemnego stosunku tych metali w danym stopie. w tabeli nr 2–10 przedstawiono zazwyczaj używane kolory stopów złota. Zaznaczyć należy, iż stopy złota o barwie niebieskiej oraz szarej są kruche i praktycznie nie nadają się do mechanicznej obróbki.

W stomatologii używa się stopów złota próby 0,916 do wykonywania koron oraz próby 0,833 i 0,750 do odlewów. w recepturze tych stopów poza złotem znajdziemy zazwyczaj srebro i miedź w różnych wzajemnych stosunkach oraz rzadziej platynę dodawaną dla podniesienia twardości a także sprężystości.

Dawniej poza wymienionymi powyżej stopami złota wytwarzano tzw. „nowe złoto” uważane zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami za wyrób z metalu nieszlachetnego. Zawartość złota w tym stopie nie przekraczała 0,250. Wykonywano je według wielu receptur, których przykład zawiera tabela nr 2–11.

Stopy złota sporządzane są wyłącznie z czystych metali takich jak; złoto, srebro, oraz otrzymanych drogą elektrolityczną takich jak miedź, nikiel czy cynk. Zazwyczaj złe własności mechaniczne stopów złota są rezultatem używania do ich sporządzania zanieczyszczonych metali. Kruchość stopów złota powodowana jest najczęściej nieprawidłową obróbką cieplną bądź nawet nieznacznym zanieczyszczeniem ołowiem. Ołów ten przedostaje się do stopu złota ze złotego złomu zawierającego zanieczyszczenia z lutu cynowego.

Bardzo prostym jest przygotowanie stopu złota dwuskładnikowego. Posłużymy się tu przykładem sporządzania 20 g stopu próby 0,750 o barwie czerwonej. Pierwszą czynnością będzie odważenie na precyzyjnej wadze 15 g czystego złota i 5 g czystej miedzi następnie stapianych z małą ilością boraksu na węglu drzewnym. Stopiony i dobrze wymieszany prętem grafitowym ciekły metal odlewa się do wlewka a po skrzepnięciu uzyskany zlewek chłodzi w zimnej wodzie. Większe ilości stopu złotego stapia się w tyglach grafitowych w piecach do topienia.

W praktyce jednak by otrzymać stopy złota wieloskładnikowe o dobrych parametrach sporządza się je wykorzystując tzw. stopy pośrednie. Postępowanie takie zapobiega potencjalnym problemom takim jak pękanie stopu przy walcowaniu czy ciągnieniu.

W pierwszej kolejności w tyglu grafitowym stapia się z małą ilością boraksu, srebro oraz miedź, następnie po stopieniu odlewaną do wlewaka. Dalej w tyglu stapia się czyste złoto i dodaje uprzednio odlany stop srebrowo-miedziowy, mieszając całość prętem grafitowym bądź dobrze nagrzanym prętem żelaznym. Gdy otrzymamy czystą lustrzaną powierzchnie stopu, odlewamy go do ogrzanego wlewaka. Uzyskany zlewek przekuwa się na kowadle do mniej więcej połowy jego grubości i walcuje na blachę o potrzebnej grubości.

Wszystkie stopy złota wykonuje się w analogiczną metodą, topiąc mniejsze ilości na węglu drzewnym a większe w tyglach grafitowych w specjalnych piecach do topienia.

Po wykonaniu stopu zawsze trzeba sprowadzić jego ciężar czy jest on taki sam jak w wyliczeniach. Wlewakiem po odlaniu do niego stopionego metalu nie można poruszać aż do zupełnego skrzepnięcia stopu, ponieważ wewnątrz stopu pojawić się mogą napięcia będące przyczyną kruchości uzyskanego materiału.

Stopy złota białego o barwie zbliżonej do platyny uzyskuje się przez odbarwienie złota dwoma metodami.

1. Odbarwienie palladem, otrzymujemy wówczas tzw. białe złoto palladowe nazywane także szlachetnym.
2. Odbarwianie niklem, otrzymujemy wówczas tzw. białe złoto niklowe.

Pierwsze stopy złota białego uzyskano w 1912 roku i miały one dużą zawartość złota czystego sięgającego od 0,750 do 0,800. w okresie międzywojennym w Polsce w jubilerstwie wykorzystywano niemalże tylko białe złoto niklowe a białe złoto palladowe tylko w stomatologii.

Przy sporządzaniu białego złota niklowego najwięcej problemu przysparza różnica temperatur topnienia jego składników. Uniemożliwia to topienie ich razem ani jeden po drugim zgodnie z temperaturą ich topnienia. Dodając złoto do stopionego niklu o temperaturze topnienia 1455 ^oC nastąpi duża strata złota parującego powyżej 1250 ^oC a jeśli dodamy cynk o temperaturze topnienia 419 ^oC to spali się on zanim wejdzie w skład stopu.

Proces uzyskiwania białego złota ma przebieg następujący. Pod grubą warstwą sproszkowanego węgla drzewnego i kwasu borowego stapia się miedź, potem dodaje się rozdrobniony nikiel w formie cienkich, wąskich pasków blachy bądź malutkich kulek. Gdy nikiel się stopi, stop odtlenia się 15 % fosforkiem miedzi w ilości około 0,5 g na każde 100 g stopu lub 20 % brązem manganowym albo magnezem w ilości 0,2 g na 100 g stopu. Związek odtleniający powinien być umieszczony w tyglu najgłębiej jak się da pod powierzchnię stopionego metalu. Do odtlenionego stopu dodaje się rozgrzane do czerwoności czyste złoto. Gdy złoto się stopi, zmniejsza się trochę temperaturę pieca bądź wyjmuje z niego tygiel. Po znacznym zmniejszeniu się temperatury stopu dokłada, wyliczoną ilość cynku tak by znalazł się jak najgłębiej pod powierzchnią stopionego metalu. Do pieca powtórnie wstawia się tygiel a jego zawartość dobrze miesza się prętem grafitowym i po chwili odlewa kierując strumień ciekłego metalu na ścianę pochyło ustawionego wlewaka.

O wiele prościej przygotowuje się białe złoto niklowe korzystając ze stopów pośrednich. Ligura do złota próby 0,583 i 0,750 ma taki sam skład jak podany w tabeli nr 2-12 i można ją sporządzić w większej ilości do późniejszego wykorzystania. Przygotowując stop pośredni w pierwszej kolejności stapia się miedź z niklem z godnie z zasadami omówionymi poprzednio a cynk najkorzystniej dodawać jest, jako mosiądz tj. stop pośredni cynku i miedzi. Można także stosować, jako stop pośredni alpakę złożoną z niklu, miedzi i cynku uzupełnianą o niewielką ilość czystego niklu w formie wiórów bądź paseczków albo także cynku pod postacią mosiądzu. Do prawidłowego wyliczenia ligury, konieczna jest znajomość składu alpaki i mosiądzu.

Ligurę po sporządzeniu walcuje się na cienką blachę i tnie na wąskie paski. Gdy złoto zostanie stopione ligura dodawana jest niewielkimi dawkami. Przygotowując białe złoto na węglu drzewnym, uzyskane ziarno białego złota zaleca się odwrócić i przetopić powtórnie z dodatkiem niewielkiej ilości boraksu. Zanim zostanie odlane, trzeba je odtlenić odrobiną brązu magnezowego bądź fosforku miedzi albo magnezem.

Ponieważ białe złoto jest niezmiernie czułe na gwałtowne zmiany temperatury jego obróbka termiczna musi być prowadzona z dużą uwagą. Temperatura żarzenia nie może być wyższa od ciemnoczerwonego żaru a po wyżarzeniu wyrób bejcuje się rozcieńczonym w stosunku 1 do 10 kwasem siarkowym z domieszką paru cm³ kwasu solnego.

Pozostałości stopów złota białego trzeba starannie gromadzić i magazynować oddzielnie, ponieważ ich wymieszanie ze złotem żółtym powoduje jego kruchość i tym samym nieprzydatność do obróbki mechanicznej. Odpadki takie zazwyczaj przekazywane są do rafinacji gdyż niezmiernie trudno jest uzyskać z nich materiał od dobrych właściwościach mechanicznych.

Białe złoto niklowe poza zastosowaniem w złotnictwie było też używane w stomatologii najczęściej do wykonywania klamer i drutów^2-40.

Białe złoto palladowe wykorzystuje się zazwyczaj do wykonywania koron w stomatologii oraz do oprawy brylantów^2-41. Stopy białego złota palladowego dają się hartować przez ich ogrzanie do temperatury czerwonego żaru i gwałtowne chłodzenie w wodzie bądź spirytusie.

Wykwaszanie stopów białego złota palladowego prowadzi się tylko w 10 do 15% kwasie siarkowym, gdy zabiegowi poddaje się zimny wyrób kwas należy lekko ogrzać.

Złoto w średniowieczu traktowano, jako najbardziej cenny surowiec do sporządzania przedmiotów dekoracyjnych. Jego pochodzenie było często legendarne a traktowano je niczym świętość.

W średniowiecznym almanachu cytowanego już wcześnie mnicha Teofila, opisane zostały cztery rodzaje złota. Najbardziej poszukiwanym było to wywodzące się z krainy Chawila, zatem inaczej z ogrodu rajskiego. Niestety miejsca takie nigdy nie było a jego opis pochodził z biblii. Nieco mniej cenne w ocenie autora było tzw. złoto arabskie, czyli jego stop z miedzią o pięknej czerwonej barwie. Kolejnym rodzajem złota było tzw. złoto hiszpańskie, całkowicie wymyślone wytwarzane przez niewiernych m.in. z ciała bazyliszka. Na koniec znajduje się tam też opis złota piaskowego, czyli rzeczywisty sposób, znany także współcześnie, pozyskiwania kruszcu przez wypłukiwanie piasku. i tak w rozdziale „O złocie z kraju Ewilat” czytamy; „Wiele jest rodzajów złota, celniejsze z pomiędzy tych wydaje kraj Ewilat, któren rzeka Gyon oblewa według geenezy. Żyły tegoż podziemne odkrywają ludzie w sztuce biegli, wykopują, a oczyściwszy w ogniu, i wypróbowawszy w piecu do wyrobów swoich używają.” Dalej w rozdziale „O złocie arabskiem” dowiadujemy się, iż; „Jest także złoto arabskie najcenniejsze i nadzwyczajnej czerwoności, którego używanie w najdawniejszych naczyniach często się napotyka. Podobnego gatunku używają teraźniejsi rękodzielnicy, dodając do bladego złota piątą część miedzi czerwonej, i wielu nieostrożnych oszukują. Aby się ustrzedz tego zawodu, włożyć trzeba wyrób do ognia, wtedy jeżeli złoto jest czystem, nie straci swego połysku, jeżeli zaś mieszano, straci całą świetność.” a w rozdziale „O złocie hiszpańskiem” przeczytać można; „ Znajduje się też złoto, hiszpańskiem zwane, które się otrzymuje z czerwonej miedzi, proszku bazyliszkowego i krwi ludzkiej oraz octu. Narody pogańskie, których biegłość w tej sztuce jest znaną, tworzą sobie bazyliszków w taki sposób. Mają pod ziemią dom, u góry i w spodzie i z każdej strony kamienny, z dwoma okienkami tak szczupłemi, że przez nie zaledwie co widzieć można; tam umieszczają dwa stare koguty, dwunasto lub piętnastoletnie i dodają im obfitej żywności. Te gdy się utuczą, skutkiem gorąca tłuszczu parzą się i znoszą jaja. Po zniesieniu jaj wyjmują się koguty, a wsadzają ropuchy, któreby jaja wysiadywały, a którym daje się chleba na pożywienie. z jaj tych wylęgają się samczyki do kurzych kurcząt podobne, którym po siedmiu dniach wyrastają wężowate ogony, i zarazby się w ziemię wkopały, gdyby podłoga domu nie była kamienną. Zaradzając temu ich dozorcy, mają okrągłe naczynia miedziane, bardzo obszerne, i ze wszystkich stron podziurawione, z ciasnemi ościeżami; do tych wkładają owe stworzenia, a ościeże przykrywają miedzianemi pokrywkami i w ziemię zakopują, a wchodzącą przez dziury rozdrobnioną ziemią żywią się przez sześć miesięcy. Po upływie tego czasu wydobywają się i na obfitym ogniu kładą, aż się w nich zwierzątka zupełnie spalą. Po ostudzeniu wyjmują się i trą starannie z dodaniem krwi ludzkiej w jednej trzeciej części z człowieka rudego, która wysuszoną i startą być powinna. Dwie te części składowe skrapiają się ostrym octem w czystem naczyniu; potem się biorą jak najcieńsze blaszki z najczystszej miedzi czerwonej, smarują z obu stron rzeczoną zaprawą i kładą się do ognia. Gdy się do białości rozgrzeją, wyjmują je, gaszą w tejże samej zaprawie i obmywają, i tak długo to powtarzają aż zaprawa zupełnie miedź przegryzie, a ta i wagi i barwy złota nie nabierze. To złoto zdatne jest do wszelkich wyrobów.” i na koniec jeszcze „O złocie piaskowem”; „Jest złoto piaskowe znajdujące się na brzegach Renu tym sposobem: kopie się piasek w tych miejscach, gdzie jest nadzieja znalezienia (złota), i kładzie się na drewnianych płytach. Potem zlewa się wodą często i starannie, a po spłukaniu piasku pozostaje najmielsze złoto, które się do osobnego naczyńka zbiera. Gdy się naczyńko do porowy napełni, dodaje się rtęci i ręką mocno się rozciera, dopóki się zupełnie nie zmiesza, a włożywszy je w cienkie płótno wytrząsa się rtęć, co zaś pozostanie kładzie się do tygla i topi.”