Odkryty w 1884 roku. Jest metalem wizualnie bardzo zbliżonym do platyny, ale różni go kruchość i twardość.

Charakteryzuje się dużą odpornością na działanie kwasów, nie reaguje też z wodą królewska. Z powietrzem nie reaguje nawet po ogrzaniu do temperatury czerwonego żaru. Po ogrzaniu reaguje z siarką, fosforem, fluorem i chlorem. Występuje najczęściej, jako domieszka osmu i irydu.
Stopy rutenu charakteryzują się twardością i wytrzymałością. W stopach z platyną lub palladem wykorzystuje się go w jubilerstwie i stomatologii, a z molibdenem staje się nadprzewodnikiem. Wykorzystywany jest też w produkcji stalówek piór wiecznych, a jego związki stosuje się, jako katalizatory reakcji organicznych.