www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Metale nieżelazne

Bizmut


Bizmut nazwa łacińska bismutum symbol chemiczny Bi, temperatura topnienia 271oC, temperatura wrzenia 1564oC, gęstość 9,8 g/cm3.


Metal kruchy o srebrzystej barwie z czerwonym lub różowym odcieniem. Jedną z jego cech rzadko spotykanych w innych substancjach jest inwersja rozszerzalności termicznej tj. wraz ze spadkiem temperatury zmniejsza się jego gęstość. Nie reaguje z tlenem i wodą w normalnych warunkach, roztwarza się w stężonym kwasie azotowym i siarkowym oraz wodzie królewskiej. W stanie stałym gęstość bizmutu jest mniejsza niż w stanie ciekłym. Używany głównie, jako składnik stopów niskotopliwych z których najbardziej znany jest stop Wooda składający się z 12,5 % cyny, 12,5 % kadmu, 50 % bizmutu i 25 % ołowiu.

zdjęcie nr 2-19
Zdjęcie. Bizmut.

W przyrodzie znajdywany jest w formie rud: bizmutynitu, bizmutytu i ochry bizmutowej, które są zazwyczaj zanieczyszczeniem rud ołowiu i miedzi. w postaci rodzimej spotykany sporadycznie.

Stopy bizmutu cechują się dobrą lejnością i bardzo małym skurczem odlewniczym, doskonale poddają się procesowi mosiądzowania, srebrzenia czy też złocenia metodami galwanicznymi lub „złotem mozaikowym”, są także kruche i łatwo topliwe. Tlenek bizmutu używany jest do wytwarzania emalii na żeliwie.

tabela nr 2-1
Tabela. Skład wybranych stopów bizmutu.

Bizmut zwiększa kruchość mosiądzów i brązów oraz złota, za to znacznie podnosi twardość miękkich metali takich jak ołów czy cyna. Znano go od czasów starożytnych, ale aż do XVIII wieku mylono go z ołowiem.


zdjęcie nr 2-20
Zdjęcie nr 2-20. Bizmutynit.
  • Barwa ołowioszara do cynowobiałej nierzadko z wielobarwnym lub żółtym nalotem o połysku metalicznym, nieprzezroczysty.
  • Występuje w Rumunii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, USA, Meksyku, Boliwii, Peru, Australii.
  • W Polsce spotykany jedynie na Dolnym Śląsku.
  • Wykorzystywany w metalurgii do pozyskiwania bizmutu zawiera go około 81 %.
  • Ładne okazy kryształów są poszukiwane przez kolekcjonerów.
zdjęcie nr 2-21
Zdjęcie nr 2-21. Bizmutyt.
  • Barwa słomianożółta do brązowej, zielonkawa oraz od szarej do czarnej i niekiedy niebieska o połysku szklistym, perłowym, matowym, przezroczysty do nieprzezroczystego.
  • Występuje w Niemczech, Wielkiej Brytanii, USA, Meksyku, Peru, Boliwii, Australii i na Madagaskarze.
  • W Polsce spotykany w pegmatytach2-10 Grabiny koło Strzegomia.
  • Wykorzystywany do pozyskiwania bizmutu zawiera do 92 % jego tlenków.

2-10Pegmatyty są to skały magmowe o mega lub gigantokrystalicznej teksturze.


Bizmut - www.srebrnykruk.pl