www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Kamienie szlachetne i ozdobne

Grupa skaleni


Skalenie inaczej szpat polny, to jedn z najbardziej rozpowszechnianych w przyrodzie minerałów, będących glinokrzemianami przestrzennymi potasu, sodu, wapnia, niekiedy baru.


kamienie-zdjecie-nr-27-51-0-skalenie
Zdjęcie. Kamienie jubilerskie z grupy skaleni.

Zawierają izomorficzne domieszki litu, rubidu, cezu, strontu i żelaza. Wraz z kwarcem zaliczane są do najważniejszych minerałów skałotwórczych (są prawie w 60% składnikami skał magmowych).

Do tej grupy tej zaliczane są liczne minerały o różnorakim składzie chemicznym oraz różnej budowie kryształów. Dzieli się je na dwie podgrupy kamieni, będących chemicznie glinokrzemianami sodu oraz potasu i wapnia. Z uwagi na skład chemiczny wyróżnia się:

  1. Skalenie sodowo-wapniowe – czyli;
    • Plagioklazy będące pospolitą mieszaniną dwóch skaleni (sodowych i wapniowych). Nazwa wywodzi się z greckich słów „plagios” tłumaczonych na ukośny oraz „klao” czyli łamię (lub klan tj. łamać) i ma związek z kątem między płaszczyznami łupliwości, nieznacznie mniejszym od 90 stopni. Do tej podgrupy zaliczają się odmiany takie jak; oligoklaz, andezyn, labrador, bytownit.
    • Celsjan – bardzo rzadki skaleń barowy. Minerał wziął swą nazwę od nazwiska szwedzkiego astronoma i przyrodnika Andersa Celsjusza.
    • Albit – skaleń sodowy, jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „albus” czyli biały.
    • Anortyt – bardzo rzadko spotykany skaleń wapniowy.
  2. Skalenie potasowe czyli;
    • Ortoklaz biorący swoją nazwę z greckich słów „orthos” czyli prosty oraz „klao” tj. łamię (bądź „klan” – łamać, lub „klasis” – łupliwy) i nawiązuje do kąta prostego między płaszczyznami łupliwości. Jego odmianą jest adular zaliczany do minerałów rzadkich (jego nazwa wywodzi się od gór Adula w Alpach).
    • Sanidyn nazwa kamienia pochodzi od greckiego słów „sanis” tłumaczonych jako tabliczka, płytka lub deska oraz „idos” oznaczającego widzieć i ma związek z tabliczkowym pokrojem minerału.
    • Mikroklin bardzo pospolicie występujący minerał. Jego nazwa ma początek w greckich słowach „mikros” czyli mały oraz „klinein” tj. nachylać (lub schylać się, upadać) i nawiązuje do kąta między płaszczyznami łupliwości mniejszego od 90 stopni. Odmianą tego skalenia jest amazonit, minerał rzadki, którego nazwa pochodzi od rzeki Amazonki.

Wszystkie skalenie cechują się dobrą łupliwością oraz topieniem pod wpływem płomienia palnika gazowego (barwiąc wówczas płomień). Do szlachetnych odmian zalicza się; adularowy kamień księżycowy, amazonit, kamień słoneczny, labrador.


Grupa skaleni - www.srebrnykruk.pl