www.srebrnykruk.pl






Abc złotniczo-jubilerskie

strzalka do tyłu strzalka do góry
Kamienie szlachetne i ozdobne pochodzenia organicznego

Bursztyn


Bursztyn, to skamieniała żywica drzew iglastych niekiedy liściastych, zaliczany jest do żywic kopalnych, występujących we wszystkich częściach świata. Liczba oraz rodzaje i odmiany żywic kopalnych liczone są w setkach. Jednak tylko niewielka część tych żywic znajduje zastosowanie w jubilerstwie, a praktycznie jedynie bursztyn bałtycki oraz bursztyn z Borneo są wykorzystywane na szeroką skalę.


Do szeroko rozumianych żywic kopalnych poza bursztynem, zalicza się także żywice subfosylne (czyli takie które zdążyły częściowo ulec procesowi fosylizacji, tj. przemianie w skamieniałości), zwanych popularnie kopalami (wydobywane z ziemi żywice niektórych drzew tropikalnych tj. drzew iglastych lub drzew liściastych, znajdywanych w różnych odmianach w krajach strefy podzwrotnikowej). Słowo kopal pochodzi od słowa z języka nahuati „copalli” i oznacza kadzidło.

Granica wieku rozdzielająca żywice kopalne rozumiane jako bursztyny oraz kopale, jest umowna i w zależności od źrodła określa się ją na 1 do 2 milionów lat. Wiek bursztynów zazwyczaj przekracza kilkanaście milionów lat, przeważnie oscylując między 40, a 50 milionów lat. Zazwyczaj bursztyny mają co najmniej 7 mln lat, zaś kopale nie są starsze niż 5 mln lat.

Na jakość żywic kopalnych wpływ miała woda morska obecna we wczesnym etapie fosylizacji. Bardzo dobre właściwości bursztynu bałtyckiego wynikają między innymi z wyklarowania i oczyszczenia ze zwietrzeliny powierzchniowej żywicy, dzięki przemieszczeniu się rzekami pni drzew żywicznych z lądu do delty w eoceńskim morzu, nazywanej obecnie Deltą Gdańską.

O wielkiej popularności i przydatności bursztynu dla celów artystycznych decydują czynniki takie jak;

  • wiek i warunki zalegania żywic, umożliwiające całkowitą fosylizację,
  • naturalna uroda kamienia,
  • możliwości obróbki (np. twardość kamienia),
  • trwałość gotowych wyrobów (np. brak łuszczenia się powierzchni jak u kopali),
  • wielkość depozytów,
  • skala wydobycia.

W związku z niedoborem na rynku bursztynu bałtyckiego, powstałym na początku XXI wieku, znacznie wrosło wytwarzanie jego namiastek z kopali. Zabieg ten wykonywany jest przy użyciu autoklawów (pieców wypełnionych obojętnym gazem pod wysokim ciśnieniem) w których to, kopale są wielokrotnie prażone w różnych temperaturach i mieszaninach gazów. W wyniku takiego zabiegu kopale, wyglądem, zapachem, twardością oraz odpornością na rozpuszczalniki, stają się bardzo podobne do bursztynu poprawianego termicznie. Utwardzony termicznie kopal po kilkunastu latach ma tendencje do łuszczenia się na powierzchni, powodując efekt tzw. „łupieżu”.


Bursztyn - www.srebrnykruk.pl