Nierzadko zawiera wrostki różnych minerałów ilastych, a także takich jak; mika, chloryty, hematyt, goethyt, chryzokola, zmieniających jego barwę. Jest przeświecający, czasami przezroczysty. Stanowi składnik wielu skał, np. chalcedonitów, jaspisów, lidytów, krzemieni. Tworzy wiele barwnych odmian wyodrębnionych gemmologicznie.
Nazwa tego kamienia pochodzi od miasta Chalkedon położonego nad nad Zatoką Bosfor w Azji Mniejszej. Sam termin chalcedon stosowany jest dwojako. Do określenia całej grupy kwarców mikrokrystalicznych (skrytokrystalicznych) takich, jak np. agat, agat dendrytowy, agat mszysty, chryzopraz, heliotrop, krzemień, jaspis karneol, onyks, sard oraz do jego niebieskoszarej odmiany, czyli chalcedonu właściwego. Niekiedy, jako chalcedon traktuje się wyłącznie odmiany włókniste, wówczas jaspis tworzy samodzielną grupę.
W stanie naturalnym chalcedon charakteryzuje się połyskiem woskowym lub matowym i jest to właściwość różniąca go od kwarców krystalicznych takich jak kryształ górski czy ametyst mających połysk szklisty. Czasami wykazuje iryzację o charakterze opalescencji. Nawet niewielki wzrost temperatury bądź dłuższe wystawienie na promienie słoneczne, powodować mogą u wybranch odmian zmianę zabarwienia z żółtego lub brązowego na czerwone lub pomarańczowe.
Chalcedon właściwy jest przeświecający bądź mętny, ma barwę niebieskawą, białoszarą, twardość od 6,5 do 7 w skali Mohsa, gęstość od 2,58 do 2,64 g/cm3, niebieskawo-białą fluorescencje i jest pozbawiony łupliwości. Zbudowany jest z mikroskopijnych równoległych włókien. To porowaty minerał, co sprawia iż daje się go barwić bez większego trudu. W handlu dostępny jest sztucznie barwiony na kilkadziesiąt kolorów. Jako chalcedony sprzedawane są także równolegle prążkowane sztucznie barwione na niebiesko agaty.
Występuje w Brazylii, Indiach, Malawi, Namibii, Sri Lance, Urugwaju, USA, Zimbabwe i na Madagaskarze.
Wykonuje się niego pierścionki i naszyjniki, już w starożytności wykorzystywano go do rzeźbienia figurek, pieczęci, portretów oraz do wykonywania amuletów. Można go pomylić z tanzanitem.
Trzeba tu jeszcze wspomnieć o chalcedonie chromowym tj. zielonej odmianie chalcedonu, który był dość powszechnie stosowany w Imperium Rzymskim w okresie od około pierwszego wieku naszej ery, po czym w drugim wieku zniknął z użycia. Pliniusz Starszy w swoim dziele „Naturalis historia” (Historia naturalna) wspomina iż pochodził on z Indii, ale nie znaleziono tam żadnych jego złóż. Przypuszczalnie pozyskiwany był wówczas w Anatolii we współczesnej Turcji (złoża istnieją do dziś). Ponowne pojawił się około rok 1955, kiedy to jego depozyt znaleziono w pobliżu górniczego miasta Mtorochanga w Zimbabwe. Niewielkie źródła chalcedonu zawierającego chrom od połowy lat osiemdziesiątych znajdywano w zachodniej Australii, Turcji, na Bałkanach i Uralu w Rosji, a także w Boliwii. Chalcedon chromowy jest trudny do odróżnienia od chryzoprazu uzyskującego swe zabarwienie od wtrąceń niklu, a nie chromu. Te dwa kamienie można odróżnić oglądając je pod filtrem Chelsea. Chromowy chalcedon widoczny jest w nim na czerwono, a chryzopraz na zielono. Chalcedon chromowy w przeciwieństwie do chryzoprazów, może również zawierać małe czarne plamki chromitu.
